Austausch der Deutschbrocken des Esperanto durch andere Wortstämme:
Substituo de lexagjoi German-devenai lex radícoiom álioimy:
- -
{ Vorbemerkung: Wenn ein germanischstämmiges Wurzelwort doch bleiben soll, dann steht angemerkt: remaneas (=bleibt).
Hinter ^ (Dach) am Anfang kommt evtl. eine oder andere Ableitung oder ein Vergleich zu anderen Wörtern.
{ - (š ; ğ ; č ; ĵ ; ĥ ) - waren Überzeichenbuchstaben im Altesperanto; sind im Linguna nicht mehr verwendet. Beim Rüberkopieren gingen die meisten der Überzeichen verloren. Beim Runterladen muss aber alles stehen bleiben. -Im Linguna statt dessen: sh ; gj (bzw. dj, ds) ; cz ; jj ; ch. Ist eindeutig einfacher und internationaler. }
Die in einfachen Klammern (.....) stehenden Teile sind ALT-Esperanto. }
::
-- -- -- -- -- -- -- --
Beispielstück aus der Datei ‘Antigerman.omni-tmd’ :
(bei -- :
http://mitglied.lycos.de/lingunaesperanto)
...
... ... ... (Auszug)
(Lingunae :) / (Esperante en crampoi)
aemi (šati, priceli, alstrebemi, ja volonte cel-pafemi al,
boname pristudi ekfaron) -
^ {Sed: jjeli ['3jeli] antl.: "šati/emi/inklini"
^ (G.: lust haben auf)}
aeoorei [æo:'re:i] (švebi) [Hell.]
aeper,-o [æ:'per] (apro)
^ [Lat.: verres, aper; G.: eber; Djerm.: ebura] (G.: keiler)
aérotreggo (aerpošto) [Hell.]
aessell,-o (akselo) [Fr.: aisselle]
afrauss,-o (šaumo) [Hell.]
agness,-o (šafido) [cp. Lat.]
agnosta (malkonata) [Hell.]
agoogi (eduke gvidi kaj lernigi; helpete alkondukadi al lernado kiel kaj al solvoi je problemoi, vojmontri (por junuloj))
^ [Hell.: agoogós, agoogée]
^ agoogill,-o (vojmontrilo)
agorá,
^ agoraò (m) (granda foirejo por mitingo, kunvenoplacso)
^ [Hell.]
agr,-o remaneas, antane: (agro) [Lat.: ager]
^ agraruja (f) (agroj)
aizi ['ajszhi] (enflamigi, incendiigi) [cp. G.: heiß, heizen; die esse;
^ Hell.: aithejn, aithestai; Lat.: aestas;
^ Oldgerm.: eit .{ardo}; San.: eedhas {brulligno};
^ Lingunae: edzá antílocau "somero"]
ájola (ventrapida, facilpieda, lertemova;
facile manovrebla, facile/alrapide stirebla) [Hell.]
ajuvi (helpi) [cp. Lat.]
-ala, -ata (-hava)
albergo (junular-gastejo, metiista gastejo/tranoktejo) [Fr.]
albranczi ( :elektre {en}šalti) [cp. Fr.]
alchária
^ [al'xarià] (tre danka/plena de danko al) [parte Hell.]
alcocongi (drinki multe {da alkoholaĵoj})
allaui (allasi, allasi ke okazas) [A.]
^ {allelau (unu la alian)} [cp. Hell.]
alliczi (allogi) [Lat.]
^ alliczea (de granda allogecso)
alumnina (f) (lernantino)
^ alumno (lernanto/lernantino) [Hisp./Lat.]
amaura (blinda) [Hell.]
amelgi (melki) [Hell.]
^ amelgejca (f) (melkistino)
ámplion (krom tio allarğe, plumarše) [Lat.]
ámpol,-o (ampolo, lampo inkandeska, elektra lampo)
ampull,-o (botelo ventrecigita)
^ ampulletto (vazeto medicina, fermita hermetike)
anabecqi (bekpiki) [It.: beccare]
ancudo (amboso) [cp. Lat.: incus,incudis; sed Hell.: ákmoon;
^ [Fr.: enclume; A.: anvil]
^ {Sed: "inco" remaneas [A.: ink]}
{andr,-o (edzo) [cp. Hell.]}
^ {Sed: spusa, antane:(edzino)
^ [Fr. épouse, H. esposa, G. Gespons, (G)spusi]}
anniverso ({memora} naskiğtago-festo)
^ ánnuo (m) (jaro) [cp. Lat.]
antemerídio (antaûtagmezo) [Lat.]
antí de
/ antí + gen. (anstataû) [cp. Hell.]
^ antílocau (anstataû)
ánul,-o (ringaĵo, ornamringo {pli granda}) [Lat.]
^ {Notu: antana lexo "ano" ---}- conano, corpano}
^ {Sed: qycl,-o antl. "ringo"}
^ {Cai: trocho - antl. "kurringo fera", turnringo"}
^ {Edí: wítyo, antl.: "radrondo"(G.: felge)
^ [Hell.: itys; Lat.: vitus; San.: vojájati {li spárganas /plectas};
^ I-E. rádico : we-\vje-\ple- --: plecti ]
^ {rimm,-o antl. "rondaĵo-rando, šildrando,
^ rondeğo - de ronda objekto"}
^ {Sed: rhym,-o antl. "rimo"}
anxiosi (havi zorgon pri iu{j} )
apiso [a'pi:zò] (piro) (G.: birne) [Hell.]
^ {Sed "pisno" antl. (pizo) (G.: erbse)}
^ {Sed: ápista (absolute nefidinda kaj malhonesta) [Hell.]
appari (šajni) [Lat.]
^ apparigi (šajnigi)
apprendi (lerni) [Fr./Hisp.]
apprentíz,-o (metí-lernanto /-ino) [A./Fr.]
^ apprentíz,-a (f) (metí-lernanto femala, -lernantino)
araui (kaûzi ies raukan malkonsenton) [Hell. ará]
arbor,-o (šafto) [Lat.]
architypo (mustro) [Hell.]
armuar,-o (šranko) [cp. Lat./Fr.]
arriato (bedo) [Lat.: area; Hisp.: arriate]
arribau (tope, pli supre) [cp. Hisp.]
^ arribunde (de pli supre)
^ {artisán, artisano (metiisto)} [Fr.]}
^ {ancau: wórqshopejro, G.: werkstattarbeiter}
arun,-o (plugilo)
^ aruni (plugi) [Lat.: arare; Hell.: aroûn]
ascensor,-o (lifto)
assasseni (kashire mortpiki/murdbati/mortpafi/venenigi politikakaûze)
^ [cp. It.]
assauli (sturmi)
{Álie: attempsi, antl.: "atenci"}
ásser,-o (lato) [Lat.]
asseto (granda bonhavaĵo, kreditohavo, havadaĵo) [A.]
- -
Ein anderer Auszug aus derselben Datei / ália extracto szames
::
gjiledo (vešto) [Fr.]
gjeto (piero, ğeto)
gjujji [d3uĵi] (kablobleki,metaleceobtuze zumadi) [Ross.]
gládio (klingo) [Lat.]
^ {n.b.: xifiass,-o antílocau antana „gladío"]
^ {cai: xif, xifo = pic glavo}
glaj- (degliti, eskapi, cedi, foriği, forlasi lokon, gliti, elen-gliti, sin dividi/separi de) [prarádico, determinanto]
glain,-o (kuto) [Hell.: chlaina; Lat.: laena]
glamydo (mantelo)
^ [pralexo; Hell.: chlamy's, chlamydos; Hebr.: salömoh']
glasieti [glazi'e:ti] (boveske gapokuli) (G.: glotzen) [Ross.]
glasieto (de calymbo) (subakviista okulvitro)
gledi (varti) [Bulg.]
gledejca (vartistino)
glia- (determinanto pri: gluiğ{ad}o, algluiğa, šlima-glua, šlima, loma; alkročiği; farun-gluaĵo, gluo; muko; aven-gria; argilo tenaca) [prarádico] (cp. G.: klebrig)
glifyll,-o (laûbo) [Lat.: trichila; Hell.: chilós {verda furagjo, herbaro} +fylla
^ {frondo}; F.: feuillage]
glimmi (trembrili, glimi) [A.: to glimmer, gleam]
^ {Sed: yxeglimmi, glimmbruli, prane ardetti, [G.: glimmen]}
^ {Sed: oglimm,-o = un mineral (G.: glimmer)}
^ {cp.: actini = active glimmradíi, mystere radieci, laserece radíi [Hell.]}
glimps,-o (rigardeto, tre mallonga) [rádico Anglésea]
glitti {remaneis, antane}: (gliti)
gnesdo (nesto) [Bulg./Ross.]
gnivi (dis-/malkomponiği, disfali en konsisteroj, forputri) [Ross.]
golondrino sterna (šterno) (G.: seeschwalbe)
^ [Hisp.: golondrina de mar]
goblin,-o (koboldo) [Fr.]
gomf,-o (stifto) [Hell.]
gosto (gasto) [Bulg./Ross.]
gracea (gracia)
grácii (danki)
grácio (danko) [Hisp.]
^ {Sed: merzedo = antl. "graco"} [Hisp.]
grafeo (grifelo) [Hell.: grafejon]
^ {grammática (f) = (gramatiko)}
^ {sed: grammaticoda, grammaticala: adj.}
grapol,-o (grapolo, ankaû de vinberoj)
grapol de úvin (traûbo)
^ {a. bótryo (traûbo) [Hell.]}
gratti [It.: grattare] remaneis , antane: (grati)
grauss,-a (f) (oldağegulino, maljunegulino) [Hell.]
grazía [gra'szhi:a](f) (graciino) [Fr.: (bonne) Grâce]
gremstasi (flugšvebi, vibrošvebi)
^ {stasi =antane: halti}
^ {stadi =stadon riteni, (G.: einen zustand halten); stadei =estadi en iu stado de ^ (G.:in einem Zustand sein)}
grem- [prarádico, determinanto por:]
(de)-pend(ig)ejn, aeoorei, stabl, cadr, appodjo, cruzzo>}
greppo (kripo) [It.]
grina (flave helverda, flave frešverda; novebakita)
^ .[cp. A.: green]
gringo (fremdulo ekstreme mallerta kaj aroganta)
grodo (hajlo) [Ross./Bulg.: grad; cp. A.: grit, G.: gruetzem, I-E.: rád. ghreud-]
diagrodi (G.: verhageln) (hajlodifekti)
grozo ['groszhò] (groco) [ 12 x 12 ] [Fr.: gros]
^ {Sed G.: stachelbeere = groso [Ross.: gros]}
grundo : remaneis szama qviel la antana: (grundo)
grundo allúvia,
maresh,-a (f) (eksmarčoj apudmaraj) [cp. Fr. marais; maraîcher; G.: marschen]
grunti : remaneis:(grunti) [A.:to grunt; Hell.:grycejn]
gruppo : remaneis: (grupo) [It.: gruppo]
gryll,-o (grilo) [It.: grillo, Fr.: grillon]
gryma (etbulformiğema, ekmasema, kompaktaĵema, buleta/buletara)
^ [Fr. grumeau; cp. G. kruemel]
gubali (fiškapti {per maldika šnuro kun fišhoko}, fišhoki) [prarádico]
^ (G.: angeln)
^ {n.b.: pez, pezo [peszh] antane: fišo}
---
Anderer Auszug aus derselben Datei / Ália extracto szames
::
smyri (smirgi) [Hell.: smyris]
smuve ['zmu:ve] (je malrajpe, senfrote. sen malhelpoj au obstakloj, senğene, sen malfacilaĵoj, sen pintiğokontraûoj, glate kvazaûšmirite, lubrikate glita, sen rezistofaro, ne renkontante kontraustaron, glatigite, voj-spacigite)
^ [Indo-Europ.: smjuvg/smeugh/smuvse; A.: smooth]
smuvigi [el prarádico ‘s(m)uv-’ + igi]
maleksciti, trankviligi mildante, persvade; malaltvibrigi, je malalte sen-kriigi)
^ [cp. A.: to soothe; smooth]
^ {Sed: sucíi = forte maltranqviligi, anxiosigi, eccuidadumi, trobblói}
snaecco ({malmult}manğeto inter la čefaj manğotempoj rapide konsumata)
.[A.]
snorti (nase spiregi, prempuši spiron tra naso)
.[A.: to snort]
so -- destau : remaneis símila, antane: (ju - des)
^ [G. rádicaro]
socnoi (štrumpetoj)
.[rádico Germ., Ross./Bulg. ac Angl.]
softa (mildvoča, flateparola) [cp. A.]
solara (suna/sunforta, sunhela, sunenergía) [Lat.]
soldo : remaneis, antane: (soldo) [Fr.: solde]
sólderi (luti) [A.] (G.:loeten)
sole (sole, nur) [cp. Lat.]
solmenta (nura)
solmentau (nur) [el: sol- + mentau]
^ {Notu bone: sed (postmettita) = mentau [Hell.: méntoi]}
^ {vd. ancau: ne pli ol =(nur) cze nombroi}
^ {vd. ancau: ne ... ol =(nur)}
^ {vd. ancau: ne ... nesse =(nur)}
^ {vd. ancau: néniel ... ol =(nur)}
Solsubo, occido (sun-subiro)
sombra (malhelega) [Fr.]
sonora (laûta, plenvoča, plentonanta
sordini (dampi) [cp. It.: sordina]
sórrou,-o [zò'rrrowò] (aflikto, afliktaĵo; mensaj doloro kaj/aû suferado pro perdo de amitaj personoj, malbonagema fortuno, k.a.) [A.]
spann,-o : práctiqe remaneanta szama, antane: (spano)
^ {Sed: margjo (profit-marğeno)}
spárgani (vindi) [Hell.]
spárgan,-o (vindotuko) [Hell.: spárganon]
sparga(n)drapo (plastro adhesiva) [Fr.: sparadrap]
sparqei (multfajreri) [ cp. A.]
spelto (spelto) [A.]
spendo (trinkofero; repaciğofesto) [Hell.]
spergi (dissemi, disšuti/disĵeti) [Lat.: spargere]
^ {N.b.: semi [cp.G.: säen/same] =: sémini}
speshi (hasti) [Bulg.]
spesh,-o (hasto)
spilass,-o (rifo) [Hell.]
spilli : remaneis, antane: (spili) [A.]
spindo : remaneis prescau szama, antane: (spindelo la por tornstablo, ktp.)
^ {Sed: conuclo}
splen,-o : remaneis (spleno)
splitti : remaneis, antane: (spliti) [A.]
spoto (loketo, loketo sub lumradio, punkt-loko) [A.]
spudaji (laboreme-fervore kaj sinrapidige prifari/praktiki/movigi)
^ [Hell. spoudaja {diligenta}, spoudée, spoudacejn; cp. G.. sich sputen]
spuli : remaneis (surbobenigi fadenon per volvado);
^ {cp. antane: (spulo /laû Butin- Sommer)}
^ {Sed: bobén, bobeno)
spusa (f) (edzino)} [cp. Fr.: épouse; Hisp.: esposa; cp. G.: gespons; (G)spusi]
^ {Sed: andro (edzo) [Hell.]}
sputi : remaneis , antane: (sputi)
^ [Lat.: sputum; cp. G.: speien/spucken {craczi}]
sqengi ['skeng-gi] (lam-iri, {post}salteti sur unu gambo)
^ [cp. Hell.: skacejn; Prahell.: sjhéngiejn; Sanscr.: jhán3jati {li sqengas}; Old-Isl.: skakkr {culafa}; Old-Germ.: hinkan {sqengi}]
sqevi (geštalti) [Hell.]
---- -
<< Home