La grammática de Linguna, parto 2

GRAMMÁTICA COMPLETA

parto 2



POSÍCIO LAS FRASO PARTOIS:

La régula generella est qve czio qvi sense synappartenas, ancau qviomeble próxima unu cze ália trovidsu, crom tio apprendams, qve la adjectivo apperu generelle post la substantivo qvion id attributas resp. descriptas, solmentau foaje curtai adjectivoi, freqventai, cai qviam adjectivoi subsmaeaz la signifoon, crom tio la pronomoi
antau la substantivo mettidsaz,

sze ne est un esprim qvasi denomanta, noma.

Tamen cze substantivoi femininai (personai feminalai, família, paísai, areai, regionai, etendujai, urbai, nacionai, territórioi, terraenoi, cai
wulda, natura, parca, fóresta, vita, hora, ánima, matéria, Língua, edc. vd. arribau) stipulatas stricta postposício las adjectives resp. las adjectivois. Praedicato praeferinde cai saepe cze proposícies fin apperas qviel en la Língua Latina; praedicativo post la verbo apperas. Czio ália, praecipe las adverbes posício tute líbera est; posícioi daeaz occase czangjatir en plena libertato! -

CAUSATIVO suffixom: -ig- el lo non-transitiva: fluígi (= culi); per -yn- epí jam transitivo: exp. facyni; strelyni; mortigyni

AFFIXOI: Regardud la prae- ac suffixoin en la diccionaro, szame la praeposícioin.
Tre regulerne. Hic solmentau concisa superregardo:

Praefixoi:

á- /áb- (hamartane/erraracze/wronge);
anti- (qvasi storme/taranne contrau);
archi- (glova primejro, supera);
ari- (tre ...), atro- (obscura nuanza de);
aván- (antauen);
be- (intime cze, dependa de/al, cline ligita al, alclinanta al, ariconnecta cun);
bi- (dufoajezza);
cess- (czessiga aspecto, resp czessuvezzo, ago noncompleta, interrompita, stason. Cessagr = agr qviun oni czessis cultivi);

dé- (absenzidse; ablocante),
des{s}-(mal..-ige, fuerige),
di-(duoble apperanta),
dis{s}- (en diversain diréccioin pellante),
dijy- (divide/dispartige),
dys- (distancige/loshe/penege),
ec- /eq- (commencso de ago au stado),
ef- (por: lass-occasi, noncontrade toleri fáci(ids)-on,
exp.: efcadi, efpassi, efmorti, efflui),
eu- [ø / ö] (bone, bonfácia, gjojige, bell-),
exe- (exserva, iama /-e),
feu- [fø:] (morale pejjora),
ga- (pritrove, controvante, renconte, obtén, prijudji),
gam- (pronacale parencsa), hypér- (trofácia, transnorma),
hypo- (malsufficze),
mal- (lo contraua/antonyma de);
mini- (miniatura, peqénforma),
neo- (novoforma),
non- (negativigo),
o- (praefix por: notío-faciado fantasiezza, poética, foaje pli metafora [el Tibetesa]);
ob- (rencont-ire, rencont-occase),
omni- (por cziuj, tute cziujn amplexante),
omb- (transczangje; inversige),
para-/parau- (antl. flanke-, mis-, praeterbona, de.flanqesta),
per- (tratute /complete),
plagi- (transverse mettita/loqenda/penda),
poly- (mult-),
pra- (de tempo antiqva, per-archaja),
pross- (por: antauavanen, antauimpetante),
proto- (prima prae-exsistuva),
pseudo- (falsnome/mensóngua),
puán- (cziujn de la spezzo collective, cziujn triboin de paísa resp. continento),
re- (returne/reíre),
retro- (aldorse, returne dors-aván),
ri- (denove/repete),
rody- ['rody:] (amplexanta ambau sexoin),
semi- (duón-, duonan vojon),
sin- (acc. de "si" en synmetto por reflexivo),
till- (ysqefine, ysqe últime),
to- (concerne lin au shin au animalon, qvies sex non-cognita),
wej- (spazzofácie, eflíbere abmovi)


Suffixoi:

-á- (demonstri),
-ab- (usitén au commodagjo al ordinara uso, exp. lavabo; radiabo, tirqestabo),
-abl- (activa eq-eneblesío, tuj-praetezzo en cziu momento eventuala al ecagejn),
-ace- (plant-família; concepto superiora),
-acío/-ício/-cío (pseudosuffix origine Latina),
-acz- (loshigo externa, insulta),
-ad- (diamén; repetidsego),
-ador- (apparato, granda machinagjo a. automata),
-ae-a (adj. el rádico feminina génere ambivalenta; vd. "Feminino" ac "Adjectivoi");
-aen-a (suffix adjectival símila al -an-a, ubí la relato de -anezzo pli nebulosa, svaga est,
exp.: cissalpaena, metropolitaena, bassujaena, calaena),
-agj- (antl. "-aj-/-ajh-/-ajj-", affaera, coso concreta {sed: "aeto" estantum lexo por vitaes ánnufirezzo, antane "aĝo"};
-air-a (budanta attentivon, interessocapta, fascina, attracta, encapta, analeva cai excita);
-al- (solmentau accentante la ezzon characterisan au attributivan de iu lex, sze considerata substantivezza resp. substantive rolanta),
-ament- (levidsanta el collectivo),
-an- (membr, habitanto; adhaerezzo, solidaro, ligidsa al;
foaje tie applicatas "-aena" , sze tia relato est pli nebulezza),
-anj- (esprimanta jam verb-interne la allelauagon, reciproqitaton, parallele appl. alterne cun: unu l'álian, intersi/vi/ni, allelau, allelim, alleloth),
-anz-(a) (f) [anszh] (contrahita el -antezz),
-anth- (anthaes nom),
-ar- (substantivo collectiva, collective plurala),
-arc- /-arcs- (sole vérboie: agado/procedo intensiva, amplifado)
-ard- (arda repraesentanto de iu coso; sovagje aganta),
-ári-o/a (portanto/tenanto funccionan au commisson),
-aso (contrahite el: '-atezz-'), -
-at-a (nonsole part. praes. pass., sed edí verbes adj. en senso de: saepe montrata, en tia situacío/occaso freqvente pritrovata, tiu-sense antl. "-hava"),
-ativ- (capabla esti fáciata/exsecutata/elportata/entreprenata),
-átu- (institucío, persón stado, officejo aganta, anara corpo proteganta),
-ibund-o /-bund- (iu destinita/devata/compulsita/avisita/instruccionita agi tiel),
-czjo (formanta caress nomon masclan),
-é- (aeooreo, qvasi sinmova tielestado, ideo orig. el la verboi Hell. de tiéa e-conjugacío),
-'-ea {cun acuto antepaenúltima} por subsmaei la facton de usantejn un adjectivon, qvi apud lex feminina eventuale tro palus pro szama scribizzo per finagjo "-a" {malgrau qve la feminina "-a" est un "a" longa, [a:]};

-ead- (piojagjo nonalcohola el),
-ebl- (possiblo qve io faciatas au facituras),
-ed- (animal-família; omnispezzo de),
-eg- (grandigo/largjigo, granda encresco, gigantezzo {sole cze subst. cai evtl. adj},
-ej- (loco de agado, sintrovidso, occaso, situo),
-ejc-a /-ejq-e (concernas féminan/specialistinan practicantan un professíon),
-ejr- (elfacianto occasa, ne nepre professionala),
-ell- (por: bonitato, agreablo),
-em- (inclin, praefer),
-enc/-enq- [enk] (tremende profunda/abrupta/senfunda obstacl nonvenqebla),
-encs- /-enz- [enszh] (contrahite el: -ent-ezz-),
-end- (necesso, neprita),
-eng- (pseudosuffix antí de finagjo "-ing" Anglésea en qelcai lexoi transprenitai),
-énni-o (diameno en nombr da ánnuoi, exp.: millénnio),
-ens- [enz] (matéria activa chemíaes/téchniqaes, substanza performanta agon transitivan),
-ent- (signif abstracta/superiora au metafora),
-'-er-(a) (rara pli-praecisigo por denoti, el qvia material io est, qvio ieí est tre traportante.
Exp.: "ligna" povas signifi "el ligno" au "por ligno", "lígnera" tamen "el ligno" cai "tralignita" [Hell.: -(e)rós]),
-erc/-erq-[erk] (antl. antana "-er-", peqena consistagjo, componento, particl de),
-erí- (antana "-arej-", loco cosois au systemercois orde arrangjitai cun communa denominator, exp. librerío, poqerío, cuperío, scenerío),
-ern- (appartén/submisso; accessora, dependagjo.
Exp.: fraterna, pat(r)erna, regjerna, urberna),
-es-a (Língua, exp.: Germanesa, Francesa, Indesa, Gudjaratesa, Urdesa, Bantuesa, edc.),
-esc- /-esq- [esk] (símila al, im modo de),
-eshla (fémina como estr, director, czef),
-esí-o (garau antl. antana "-eciĝ(o), -iĝaj^-, iĝecaj^-", Hell.: -esis/-osis),
-est- (estante tia/tiela/tie, estante id mem),
-estr- ({mascla} czef de, director, conducanto supera, menagjejro de),
-ett- (antl. antana "-et-", diminutivo praecipe cze verbo au adjectivo),
-etr- (inflicto),
-eut-o (antl.: "-i-isto": therapeuto, farmazzeuto),
-ezz /-ec- [ets] (antl. "-ec-", charactero, qvalitat),
-(í)fer- (portanta, menanta, contenanta, ei suiestanta, produzzanta),
-i- resp. -ae- (por intertalagjo en lexofaciado antl. genitivo au foaje antl. intertal de "-o-" migau du lexoi synmettatai)

-'-i- (cun acuto antepaenúltima, ago au occaso unufoajai, únicai, contraue al repetata au diamenanta),

-'-i-a (cun acuto antepaenúltima: nomo {cziam feminina} de Estato, país, nación),

-í-o (por faenomén au apperagjo specialai, exsecuto, ago sollemna, saemajezzo de affaera),
-ial- (pleno, tuta, completa),
-ic- /-iq- [ik] (specialagjo tre ellaborita) (mechanico, optico, ctp.),
-'-ic-/ -'-iq- [ik] (escienza naturaes, alta specialagjo ctp.) (la téchnica, la fýsica, la grammática), praecipe tamen adj. proparoxytona),

-icz-(designas masclon {de besto}),
-id- (notynas infanton, junan reproducton),

-idl- (marcas iterativon freqventarcsan),
-ids- (eqesti tia érimau),
-iell- (io símila, de spezzo próxime szama),
-ier- (antl. "-uj-" concerne fructarboin),
{nyin "-uj-" sole applicatum por vasescoi contenai,
cai "-uja" reservitum al plazza etendita, planía, grundaro,
pejsajja, región, - exp. ancau por regionaro szamlinguala},

-íjjio (esprim de reverenzo/laico),
-if- (notynas igi ion {laboran/funccionan, verestigi})
-ig- (fácii transitiva, causi esti tia /agi tia),
-'-il-a (proparoxitone! Notante, rare, la estezzon, do foaje antílocau -est-a,

-ílio (nagja vehicl),

-ill-o (antl."-ilo", otul, labor instrumento),
-'-ime (denotas manieron po-piesse, unu post unu, pasho post pasho faciatan/veriscsan),
-imajj- (formas lexon, nomon au croman connomon por iu animal characterístican),
-in-a (f) (estagjo feminala, femal),
-ind- (notynas meriton, valoron de faciejn),
-ing- (enujo /tenill portanta, gardanta, por ne ol unu objecto, saepe solmentau tenata/crampata cze unu ea fin),
-íni-a (f) (por: nomfácio sole geográfica, exp. Palaestínia, Patagonínia, Crajínia);
-inx-a (f) (antl. "-ulin-o"),
-ior- (suffix del comparativo, parallele usebla qviel "pli" {plus la adj./adv.}),

-is- (antane: "-izi", pricovri, subtraeti; a. sonigi musiqillon),

-isc- /-iscs- [is-ts] (eqiri en estadon, idsi substantiva{i} esto{i}, facidsi resulto, cresqi neniunde al esto; sperti sénsuon fortan),

-ism- (credo religía, doctrin, ideología, sqemato filosófiaes),
-íssim-(signas superlativon, parallele usebla qviel "plej ..-a/-e"),
-ist- (specialisto (m), professionul),
-{i}tat(o) (qvalito extraordinara egale usata qviel "-ezzo"}),
-ítima (irabla-vecturebla sur, tyga por),
-ítiss-o (cun acuto antepaenúltima: connotas inflammon, maladíon de),

-itudo (characteragjo longdiamena, persista, tre constanta cai aparte forta, exp.: fortitudo {=fortegezzo bravada}, servitudo {=servipraetadezzo},
-iv- (marcas capablon esti tia, capaciton, reagemon),
-izz- [its] (contrahite el: -itezz- /-itec-" [i'tets]),
-nja (f) (caressa diminutivo feminina),
-ó- (implico; convejo al), -od-a (relata al, concerne al
[de nujjar Hellena: "-oodees".]),
-ofil- (amico de condutto speciala au hobbío, amicabla/amiqema al),
-ogen- (suffix technicala/medicínea por: generanta, creanta, causanta, exp. cancerogena),
-oíd- (essememora/ resimilanta non-praecise),
-olog- (scolán/escienzisto en campo de),
-ologí-a (f) (escienza pri),
-oma (pro tiom, dra/per multe da),
-on-al- (insertagjo inter du "i" lexofine, praecipe cun longai lexoi),
-ops- (aspectanta qviel),
-or-/ -ador (iu exsecutanto, aganto speciala, experto; sze féminà: -ora (f),
-óri- (cun acuto en antepaenúltima: collecto de technicagjoi /apparatoi arrangjitai en unu loco/system por certa mero),
-os- (connotas riczezzon da/en, abundon dal),
-pruf- (firma/resista contrau, contrastara al, diabroqimuna),

-(o)troop- [o'tro:p] (figurita tiamoda, de tiai conturoi),

-'-u-{a} (adjectivezzo del participo perfectes, sen tia form,
exp.: fixi -fixita - fíxua, morti -mortuva -mórtua),
-uc/-uq- (castrito),
-uj-o (vaso, entenanto, entena conservanto, reservejo, contenero),

-uj-a (f) (archaja szjeleja ius pópoles, szamlíngvia ancau non-imlima; area, planía, terraenoi, región),

-yr- (mangjagjo de/el, dzibo praeparita el: exp.: bovyro, porqyro, cervyro, pezyro, pisnyro, fabyro, risyro, edc. [cp. prarádicon "szlyri" {devori; furagji}];

-uld- (antl. "-hava", menanta grandagjon/multon, ion gravan, elfaciuva prodagjon, ricza recolto de),
-ul- (signas personan derivitan de adjectivo),

-úlli-o (cun acuto antepaenúltima: granda diminutezzo, coso tute peqena, micra),
-um- (lex idé parenza al tiu del rádico, sed tutália, transcenda),

-und- (tre accentas la devenon),
-uos- (notynas morbon pro io),

-ur- (denotas minazzon nepre praedictendan, expecteblan en futura próxima, generelle: futuran expecteblan, vd. ancau -antura, -itura),
-uv-{-a} (denotas perfecton completan),

-unt- (participo revalissa actives),
-ut-(participo reválissa passives),
-utabl- (el: -ut- + -abl-: por praetezzo occasura non-reala mentau, sole revata, sub nénio ol condiczoi irrealai),

-y- (vocal intertala cze lexofaciado, qvie ália intervocal ne tygas; estante cun ioma senso ablativa por la prima parto del lex synmettita),
-yn- (signas causativon cze verboi jam transitivai)


Observu tamen evitadejn exagjeradon. Exemple, antílocau "mal-" ac "-in-" lexoi ímeas alternativoi rectai etymológiqe bone funditai.

Por exempl dal homnoi femininai:
(Consultud la indexon "Féminai"!)

PROPRAI NOMLEXOI POR FÉMINAI:

mejda, maica, dujta, achaita, gailach,-a, fémina, lela, bábushca/matra, othin,-a, grauss,-a, oldaetinx,-a, bebé,bebea, adelfida, dómina, senorita, princess,-a, qven,-a, spusa, donja, princess,-a, comtess,-a, hostess,-a, qyría, dómina, caupa, maéstra, cnegin,-a, secretária, nautiss,-a, servitriss,-a, therapna, magata, inx, -a, ejca, matr,-a, crolén,crolena, instruejca/insegnanta, gledejca, historiejca, maaja, cassejca, vendejca, judjejca, obstétrixa, circatrixa, pucell,-a, jería, imperess,-a, mestress,-a, nonca, pastorell,-a, eshla, instituteshla, biuroeshla, administreshla, iscoleshla {el :iscuel- + -eshla}, gyrl,-a, hostess,-a, pimpinx,-a, hospita, snaca, begam.-a, theá (theáes, theáem, theán, theáe, theáom, ho theáo), milca, amazón,-a, putén,putena, cassandr,-a, hajjivejca, nutrish,-a, vírgin,-a, heragyn,-a, wonninx,-a, vuragin,-a, sobrietta, grazía, directriss,-a, maira, generala, magistra, alumnina, apprentiza, baldza, baillejrina, dam,-a, chariss,-a, dián,diana, druda, duqin,-a, duqess,-a,
amatin,-a, erotida, baronin,-a, baroness, -a, -ejrin,-a, szylf,-a, gejsh,-a, gesellina, camaradin,-a; -ina; companin,-a, coqettinx,-a, cusin,-a (sed: bratovo), lédia, madam,-a, madonn,-a, magin,-a, zorczejca, circinx,-a, broqerin,-a, mamaan,-a, mammejca, accol,-a, najada, éngona, nymfé,nymfea, nereida, nymf,-a, ondin,-a, passagjerin,-a, praediqejca, primadonn,-a,
putinx,-a, regina, sibyll,-a, sportejca, dulcinell,-a, amuldina, carulin,-a, wampa, -ária, secretária, turida, gvardianina, gvardianinetta, tuoristin,-a, nymfomanianca, cleptomanianca, bulimianca


Exemple maloi.
(Consultud la pragmetton "Antimal" cai "Antonymoi"!)
{ce en crampoi qelcafoaje la lexoi obsoletai Oldesperantai} :

LEXOI NON-MALAI:

curta, denna ("longmaldika"), olda, archaja ("malnova"), omraso ("malamo"), irrevoca ("malretrofarebla“, "nerevokebla“), adversa, despecti, arrier, shola ("malprofunda"), stretta, losha ("malbona"), mava ("malbonema, malpia"), peqena, paula ("malmulta"), píccole, acmaja ("gajvigla, malapatia"), adversa, absenza, angusta, angora, aperta, oigni ("malfermi"), biaji ("malobservi preskribon"), carenci ("malhavi"), descaro ("malkaremo, senkareco"), cludi, uvri, defici, degeli, bassa, austera, prodígua, morna, morosa, sombra, spesha ("hasta"), stera ("harta"), gjenerosa, stupi ("falegi, malstari, malmole falaĉegi"), suava, ticha ("mallauta"), softa ("molvoĉa, dolĉeta-voĉa"), stricta, swaga ("malpreciza"), succumbi, summala, temerara, audazza, tenera, trejssi (malĉesi la spuron sekvi), trubla ("malklara"), trista, turga ("streĉhaûta, mal-atonia, streĉita"), udda ("malpara"), differenta, vaca, velozza, wronga ("malĝusta"), vituperi, vurago ("ĝismorta malamiko"), mincsa ("platmaldika"), rara, remota, recusi ("malakcepti"), regretti ("senti la malĉeeston /mankon de), proteua ("ventanima"), qiaero ("malsavo"), prohibi, penurío, succinqita, prisón, porna, lasciva, láxua, laess ("malpli"), magra, lejjera ("malpeza"), linguri ("mallabore au sencele malrapidi / ĉirkauiraĉi"), locuno ("mankloko, malplenloketo"), malada ("malsana"), morba ("malsanega, longe malsananta"), ínfera ("malsupra"), infesti ("malsekurigi, invade malstabiligi, "ĉirkaurabadaĉi"), fasta ("superrapida, malmezure rapidesta"), innocento, nozza, detrimento, laesi, lanta, lenisa ("grande faciliga, maldoloriga"), liliputa, nana, hypo- , imbézila, impedi, infama, inerta, pigra, hamartani ("maltrafi"), haeri, filuto, folla, franca, fausta, sinistra, exuti ("malvesti"), dura, vexa, dompa ("malakra"), desperada, czipa ("treege malmultkosta"), débila, faebla, defaeto, derangji, cryza ("frosta"), calora, contumazza, covarda, congré, cis, crypta, catau ("malsupren, malalten"), parau ("malrekte, deflanke/perflanke, flanken"), brittla, calma, brevo, caduca, aspra, anamix- ("malordige alten dismiksaĉe, perplekskaose"), ambígua, bassamar ("malfluso"), desastr, dessarmamento, fínoma ("fajna"), delicata, piti ("malleviĝi, sinki"), diábola, fada, faernessa, frettola, frágila, garoboi, gjenuina, faula ("maltauga"), hadra (malgrajna, malfajna), hálaca ("malkompakta, malfiksa"), silaca ("stulte maldekstre-manaĉa, mallerta"), lulua (šancelanima"), malefici, micra, mocha ("malseka"), molesta, mustella ("malbradipa"), nanisha (senvaloraja, malgravaja, senvaloreta"), nejco ("malpacado; plend-kverelemaĉo"), neshtasto ("malfeliĉo"), nawaca ("sekure malforesta sentata, malvideble apudesta"), obscaena, obscura ("malhela"), obstrui, ódia, paela (malmanĝaĵa, kaka), parva (malkara, malaltpreza, de malgranda sed bona prezo"), paupera ("malriĉa"), plumpa, povra ("bedaûrinda-malfeliĉa /malriĉsorta"), regressi, relanti, retardi, rieda ("maldensa"), ruda ("malĝentila"), senila, senmonda, scoldi, salubra, stacienta ("malmovebla, malambulanta"), stagni, stricta, stúpida, descendi, detecti, ospusqi ("mallevi"), diffícila, hicca/híccora ("fortanuksa-nesolvebla, supermalfacila, treege tenaca kontrau dissolvo/malfermo; hikorilignula"), dispara, discordo, dislaiqi, dismissi ("maldungi"), disdegno, dispensi, dissento, disgusto, dissamiqi, dissipi, dissonanza, dissordo, dista, lontana, telea (malproksimega en ne-plu-videblo"), disvasti ("malzorge disĵeti en la vaston, malšparaĉi"), duerta ("kotece malpuraĉa"), rypila ("malpura, malflegita"), sordida ("malpura ánimae"), vanui ("malaperi"), evanui ("disfadiĝi, formalaperi disnebuliĝe), faeíli (malvenke malsukcesi, afliktiĝi de malfortiĝa subiĝo/malšanciĝo"), descovri, falazza ("falseme ve-ruza kiel la serpento, fiartifikema"), falsa, fambra ("malsateta"), pejn ("malsato/malsatego"), fridda ("malvarma"), frisca, tépida, gratuita, hati ("malšataĉi"), omrasi ("malamegi"), hida, turpa, supla, thrausta ("kaputa"), trola ("malserioza"), turgora ("malsupla cai streĉpufa, švelstreĉita"); vehementa, ferocza; vigili ("maldormi"), violenta, veulohi ("disfose malkonstrui grundon, bazon k. s."), virido ("verdabekulo, malrutinulo"), xena ("prifremdiga, fremdanta-impresa, malkonata"), zafa ("kvazaû kristalpura, pur-esenca, nemiksitaĉa, nemalklarigita"), candida ("nenaive malsordida, de koro pura; infane konfidoplena"), trevoga ("maltrankvila"), tórdua („malprava“, „aflikte malprava“), glova („malpretersignifa“, „malsubmastra“, „malsekundara“, „malduaranga“, „malkroma“), apofani („malkaši“), edc. --

Alfabete:

absenzo (anstatt Esperanta/antílocau Esp. „malĉeesto“)
acharistío (antílocau Esperanta „maldanko“)
ápejsi (antl. Esp. malĉeésti, for-resti)
accapari (antl. Esp. malvendigi retirante el la merkato kaj tiel kaûzi
ĝeneralan malhaviĝon cele al sekvanta prezo-altigo)
áclanga (antl. Esp. malstrida, malforteca, piane kantetanta)
acmaja (antl. Esp. gajvigla, malapatía)
adversa (antl. Esp. malamika, kontraûeca)
aegra (antl. Esp. malvolema, malvola, spitema)
aegrodi (antl. Esp. malsanadi, morbanta esti)
aegruma (antl. Esp. malgemuta, malkomforteca
aeqva (antl. Esp. malsenjusta, sankciebla, pravigita,
ne malaprobebla)
aeqvirevoqi (antl. Esp. malkonfirmi antaûan eldiron au kredon)
aesha (antl. Esp. malplaĉega, malbelegaîara,
malpur-malbelaja, misformaĉa, bufaĉa)
aeterna (antl. Esp. malmomenta, ĉiamdaûra, malpasea, {eterna})
affirmi (antl. Esp. malnei, malnegi, jesi)
afyta (antl. Esp. malplantaja, malplena da plantoj, senplantara)
alba (antl. Esp. malnigraja, blanketaj^a)
aliena (antl. Esp. spirite malsan-funkcia, mensmalsana, psike
malsana)
ambígua (antl. Esp. malunusenca, dusenca, kun kontraûaj sencoj))
anamix- (antl. Esp. malordige miksaĉe, perplekskaose)
anau (antl. Esp. malsuben, alten, {ĝis-}supre/n)
anfracta (antl. Esp. malrekta kaj interplekte multekurbiĝanta)
angora (antl. Esp. malsentima, kor-premite maltrankviligita/
malfaciligita)
angusta (antl. Esp. malvasta, malspaca)
aniara (antl. Esp. malagrabliga-aflikta /~-sentakteca, fatal-
embarasa)
animossa (antl. Esp. malamikema)
anssamble (antl. Esp. maldise, malaparte, malseparate, ĉiuj kune,
enkune, ĉiuj komune)
anxiata (antl. Esp. malkvietamana, nervozigata, pro timoj
maltrankviligata)
anxiosa (antl. Esp. tre maltrankvila kaj en granda zorgo pro)
aperta (antl. Esp. malfermita, malferma)
aperturo (antl. Esp. malfermajo, malfermiĝejo)
apica (antl. Esp. malebena-alsupreniĝa, malhorizontalema,
preskaûvertikale kruta supren)
ápista (antl. Esp. totale nefidinda; malhonest{eg}a)
apofani (antl. Esp. malkai, porti al la lum kaj konatigi)
árepo (antl. Esp. malĝusteco, malĝusto-senordo)
{Notu: wronga antl. Esp.: malĝusta}
arcaíca (antl. Esp. malnovega, malnovaĵa-eksmoda, malĵusdata,
ne plu uzata)
archaja (antl. Esp. malnova, pp. objektoj/ideoj, ne personoj)
árepo (antl. Esp. malĝusta priordo, falseco, misordo,
malkorekteco, distordeco, inversmondigo)
arga (antl. Esp. malpreta, interrompita, forlasita {pp. laboro,
verko}
ari- (antl. Esp. plejbon- , superstar-)
arida (antl. Esp. malakvata, senakva, malplanta)
árista (antl. Esp. plej malmava /plej malneglektema, plej bona,
supere bonega)
arrier (antl. Esp. malantaû)
arriere (antl. Esp. malantaûe)
ascendi (antl. Esp. maldescendi, supreniri, supreniĝi, altengrimpi)
aspásia (antl. Esp. bonvena, malĝena)
aspra (antl. Esp. malglata, malebena /neebena; štonosa)
assauli (antl. Esp. malretreti, sturmi)
assídua (antl. Esp. malrezigna, mal-delasa, konstante apudesta -
serveme-observeme, mal-lasfara, ĉiam sekvanta,
persekutema, malĉesa en observado)
asta (antl. Esp. malkruda pp. konduto, loĝejo, moroj)
asthena (antl. Esp. malverva, senenergía, malštorma)
asýneta (antl. Esp. mal-envidanta, mal-trapensema,
malperspektega, malsencema, malracia, malinteligenta,
malkomprenema, senprudenteca, malsentema) [Hell.]
atrozza (antl. Esp. neelporteble kruela, maltolerebla,
sangveršema, superhorora, barbare malcivilizita)
attenui (antl. Esp. malpliigi)
audazza (antl. Esp. maltima, malcindra, malterurigita)
augosta (antl. Esp. malinfra, alte respektinda, malprofana,
malpleba, mal-senkultura, malsimplula, malpovra, leviteca,
impona, malsubeca, malsubalterna, altana)
austera (antl. Esp. malindulgema, morrigora, mal-allasema)
authenta (antl. Esp. malfalsa, nefalsita, ĝustafonta)

barrieri (antl. Esp. mal-allasi, forte malhelpi, malebligi,
kontraûbaregi)
bassa (antl. Esp. malalta)
bassamar (antl. Esp. malfluso)
bássua (antl. Esp. malaltvoĉa, basvoĉa)
bassuja (f) (antl. Esp. malalta regiono)
benevola (antl. Esp. malmavevola, ne malbonon intencanta, sen
malico)
biaji (antl. Esp. malobservi preskribon aû leĝon)
biga (antl. Esp. malnana, dika-granda kaj forta samtempe)
blonta (antl. Esp. malafabla, rekte kaj malelegante parola, knal-
malmole /malkaše & malflorizite dirita /diranta)
breva (antl. Esp. tekste mallongigita)
brevo (antl. Esp. mallongigo, versio mallonga)
brittla (antl. Esp. malelasta, disrompiĝebla)
bulimío (antl. Esp. lupa malsatego)

C
caduca (antl. Esp. malfortika, maljunece falema, disfaliĝonta,
kaduka)
caila (antl. Esp. maldisfala, saviteca, nevundita, senvunda,
nedifektita, sendifekta, savokorpa, tutsava)
caira [’kajrrà] (antl. Esp. malmistempa, malerartempa, de plej oportuna
momento, en trafa momento, malpretertempa)
callaqi (antl. Esp. malprezenti, forigi)
cállina (antl. Esp. malpenoze hejmesenta, gemuta,
hejmkomfortanta)
calma (antl. Esp. malnervoza, malvarmsanga, mal-trememana)
calora (antl. Esp. maltepida, varmega)
calva (antl. Esp. malprikreska, senarba, senharara,
malpriarbigita, malarbareca, malarbarinta)
calypti (antl. Esp. malsinceri, malapert(ig)i, subkašemi,
subvualigi, obskuremi, malvidigi, balai sub la tapišon)
candida (antl. Esp. nenaive malsordida, de koro pura/infane
konfidoplena, malinsida)
canjurmi (antl. Esp. maltorenti, malrapidege flui)
carenci (antl. Esp. malhavi)
carenjo (antl. Esp. mal-senkaremo, malegoismo, malsolemo,
amemeco, konsideremo, korboneco kaj tenero amanta)
carsto (antl. Esp. malhumejo, senhumiĝejo)
catau (antl. Esp. malsupren)
cauvarda (antl. Esp. kruela kaj malkuraĝa kaj malhonora)
chalepa (antl. Esp. tren-penoza, malkomforta, maloportuna)
chresta (antl. Esp. malfripona, maldola, honeste aganta, brave
bonaga, ne superruzema)
chronodea (antl. Esp. agace malrapidaĉa, temporaba,
tempokonsumanta, mult-malmomenta, tempospaciga)
cidzann,-o (antl. Esp. malpaco)
cis (antl. Esp. maltrans)
clandesse (antl. Esp. malsciigante, nerimarkate, sekretefare, en ago
subkašita, malpublike)
clepti (antl. Esp. preferi agojn nerimarkatajn, fari štelvoje,
forsekreteme, tre sekrete; havi tendencon al štelemo)
closa (antl. Esp. maldista, tute proksime ĉe, kvazaû tujapudesta,
kvazaû alšlosita al, preskaû kuntuše al, maltutfora)
congré (antl. Esp. mal-malgraû, tutakonsente kun, kunpašire de
/kun, nemalpor)
contumazza (antl. Esp. malpagema, tarde pagema, malsekvema,
mal-priobeema)
cópuli (antl. Esp. maldisi, maldisiĝi, maldismembri)
cruca (antl. Esp. malrekta, kurbovoja)
crypta (antl. Esp. malpublika)
cryz (antl. Esp. glacia malvarmego)
curta (antl. Esp. mallonga)
czipa (antl. Esp. ĉifone malmultekosta)
{sed: czips,-o = A.: chip}
debacl,-o (antl. Esp. malvenkego)
débila (antl. Esp. malfortika)
defaeti (antl. Esp. malvenkigi)
defaetiscso (antl. Esp. malvenkiĝo, ĝenerale)
defici (antl. Esp. malfunkcii)
degeli (antl. Esp. malfrostiĝi, malglaciiĝi)
degressi (antl. Esp. malprogresi, retro-evolui)
dejleo (antl. Esp. malfrua posttagmezo)
demonti (antl. Esp. malsupreniĝi el la selo, malascendi de ĉevalo)
denna (antl. Esp. maldika)
deprivi (antl. Esp. malhavigi, senigi je)
derangji (antl. Esp. malaranĝi)
des-/dess- (antl. Esp. malige, senige)
dessastr (antl. Esp. malfortunego katastrofa)
descaro (antl. Esp. malkaremo, senkareco, malamemeco,
ago senkarama)
descendi (antl. Esp. malascendi)
descovri (antl. Esp. malkovri)
desfunccioni (antl. Esp. malfunkciigi)
desgrázio (antl. Esp. malbonšancego proprakulpa, hontinduligo)
despecto (antl. Esp. malrespecto plus malestimo)
desperada (antl. Esp. malespera)
dessarmamento (antl. Esp. malarmado)
dessapointo (antl. Esp. malsonĝio, seniluziiĝo)
destructi (antl. Esp. malkonstrui)
detrimento (antl. Esp. malavantaĝo)
diacopti (antl. Esp. malšalti)
differenta (antl. Esp. malegala)
diffícila (antl. Esp. malfacila)
dina [’di:nà] (antl. Esp. malmilda, maldelikata, terurega, tremiga)
[Hell.: dejnós]
disbelyfi (antl. Esp. malkredi, ne povi kredi, rigardi ion malkredebla)
discordo (antl. Esp. malkonkordo)
disdegno (antl. Esp. malestimo malšate, dealte indignanta)
disfavor,-o (antl. Esp. malfavoro)
disgusto (antl. Esp. šokiteca malšato malestimega)
dislaiqi (antl. Esp. malšati)
dismissi (antl. Esp. maldungi)
dismuna (antl. Esp. malkuna, malkomuna, disa, unuopeca)
dismunti (antl. Esp. malmunti}
dispara (antl. Esp. malsama)
despecti (antl. Esp. malhonori, malestimadi)
disregardi (antl. Esp. esti mal{pri}atenta, malkonsideri)
dissamiqi (antl. Esp. malamikiĝi)
dissento (antl. Esp. malkonsento)
dissipa (antl. Esp. malšparema)
dissordo (antl. Esp. malordo)
dista (antl. Esp. malapuda)
disvasti (antl. Esp. malšparaĉi senpripense)
dompa (antl. Esp. malakra)
duerta (antl. Esp. kotece malpura)
dura (antl. Esp. malmola)
dysmana (antl. Esp. mal-bonvena, malbonhumoriga /malagrabla)

efemera (antl. Esp. maldaûra)
enorma (antl. Esp. malnorma en grando, supermezura)
epicurea (antl. Esp. malaûstere ĝis diboĉeme ne malšparanta je
manĝado kaj ĝuado, vivoĝoja)
euqhyla (antl. Esp. ege bongusta, multe malsengusta)
evanui (antl. Esp. malaperi disnebuliĝe, disvaniĝi,
malkonkretiĝi ĝis malapero, disforiĝi, forflugiĝi
en la nenion malaperante)

exagjeri (antl. Esp. troige malprecizi, troigi)
excludi (antl. Esp. malinkludi)
exhairi (antl. Esp. malprišarĝi, senšarĝigi)
explicite (antl. Esp. malimplicite)
extenssi (antl. Esp. malfaldi)
exuti (antl. Esp. malvesti)

faebla (antl. Esp. malforta)
fada (antl. Esp. malfortiĝa en gusto au sono)
faeíl (antl. Esp. malsukceso)
falazza (antl. Esp. serpenteske ve-ruza kaj trompegante
alsincera, venene pseudoamika)
falsa (antl. Esp. malaûtenta, malvera, trompe malĝusta)
fasti (antl. Esp. malhalte/malmezure superrapidi)
faula (antl. Esp. maltaûga)
fambra (antl. Esp. malsateta)
ferocza (antl. Esp. malcivila, nesinbrida)
fetor (antl. Esp. malbonodorego)
filuto (antl. Esp. malĝentilhomo, malhonestulo granda)
fínoma (antl. Esp. malkruda)
folla (antl. Esp. malraciema, frenezeta, malserioze malsobrema)
frágila (antl. Esp. malstabila-nefortika, rompiĝema)
fridda (antl. Esp. malvarma)
frisca (antl. Esp. frešece malvarmeta, remalvarmeciga)
friscuri (antl. Esp. malsubtaksi, malmodere tropostuli,
malrespekteme superpretendi, arogante troĉikani)
frólica (antl. Esp. malbridiĝa pro ĝojo, facilanima pro gajega
malpripenso, malkontroliĝe ĝojdanca))
frustra (antl. Esp. vansenta pro ĉiamaj malsukcesiĝoj)

gaana [a:] (antl. Esp. mense rigida kaj malfleksema, tankeske
malinfluebla, tankira) [prarádico]
galba (antl. Esp. malangulara)
ganeni (antl. Esp. mal-pikmanĝi, malmanĝeti, manĝegi)
[prarádico]
garoboi (antl. Esp. malpublikaj maĥinacioj, negocoj pleje mallume
krimaj /krimegaj) [prarádico]
gjenerosa (antl. Esp. malekonomece donacema, malegoíste
helpema)
gjentila (antl. Esp. malkruda, malboka, mal-urseska, ĝentila)
gjenuina (antl. malsenvera, malfalsa)
glova (antl. malpretersignifa, malsubmastra, malsekundara,
malduaranga, malkroma)
gratuita (antl. Esp. malkost{ant}a, senkosta)

hadra (antl. Esp. malgrajna, malfajna, malpeceta)
haeri (antl. Esp. malmarši, malavanci, esti blokata)
haess,-a (f) (antl. Esp. misera malvenko, sufero de humiligo)
hálaca (antl. Esp. malkompakta, malfiksa)
hamartani (antl. Esp. maltrafi)
haploua (antl. Esp. malduobla, malplureca, unuobla, ekzistanta en
nur unu ekzemplero /formo, unufaldita, spirite malvasta,
naivaĉa, restrikte et-horizonta, simplegomensa,
unutonema, kun apenaû da cerbosulkoj, senidea, modesta)
hati (antl. Esp. maladori)
hicca, híccora (antl. Esp. sensolva, nesolvebla, malrezultata, malfacilega)
hida (antl. Esp. ege malbelaspektaĉa)
humida (antl. Esp. malseketa)
hypo- (antl. Esp. malsufiĉe, subnutrite)

ídzela ['i:dhselà] (antl. Esp. mal-subšarĝa, ne{pri}šarĝita, nešarĝata,
malpezigita, malpezigata, nepezigita, libera de
suršarĝ{eg}o)
{Notu: rada antl.: ĝojanta pro eklibero, ekliberigita,
malkuna, malkonektita, malligita}
imbézila (antl. Esp. malmensa, sencerba)
imaginara (antl. Esp. malrealaĵa)
impedi (antl. Esp. malhelpi)
infama (antl. Esp. fi-malglora)
infamío (antl. Esp. fi-malgloro)
ínfera (antl. Esp. malsupra)
inferiora (antl. Esp. pli malsupra)
infesti (antl. Esp. malsekurigi, invade malstabiligi /rabadegi)
ingjenía (antl. Esp. mal-betonkape inventema, spirithava)
inhibi (antl. Esp. malallasi; interdikti al si/subpremi emon)
inmediata (antl. Esp. malĉirkaûira, senpera; tuja)
iniqva (antl. Esp. malprivilegiíta, maljusta, maljuste enordigata,
malegal-juĝita, malegale traktata/traktita, malkorekta kaj
malprava, malkonforma al la juro kaj la justico)
innocento (antl. Esp. malkulpulo, senkulpa ulo)
irrevoca (antl. Esp. nerevokebla, malretrofarebla)

jahusha (antl. Esp. malĉesa, senrestada)
jumailana (antl. Esp. neglektema, malatentema, facilanima)
labila (antl. Esp. malstabila, malekvilibra)
laess (antl. Esp. malpli)
langvora (antl. Esp. malvigleca, senforta, malstreĉiĝema /malema
al ekzerciĝo, malaûstera)
lanta (antl. Esp. malrapida)
lasciva (antl. Esp. malĉaste malaûstera)
láxua (antl. Esp. malsevera/malrigora, neniel severa)
lejjera (antl. Esp. malpeza)
liva (antl. Esp. maldekstra)
lenisa (antl. Esp. grande faciliga, maldoloriga)
liliputa (antl. Esp. malgranduleta)
linguri (antl. Esp. mallabor{em}e kaj sencele ĉirkaûiradi /
ĉirkaùesti)
lissa (antl. Esp. malkruda/malgrata en surfaco)
locuno (antl. Esp. mankloko, malplenloketo)
lontana (antl. Esp. malproksima)
losha (antl. Esp. malbona) [prarádico]
lulua (antl. Esp. šancelanima, malkonstantema)
[prarádico]

magra (antl. Esp. malgrasa)
malada (antl. Esp. malsana)
maledici (antl. Esp. vortriĉe malbenadegi)
malefici (antl. Esp. malbonaĵofar{em}i, krimefari)
maltrati (antl. Esp. fi-malbontrakti, kruele turmenti, senfeligi,
fiekspluati, torturi)
mava (antl. Esp. malbonema, malpia)
mediokra (antl. Esp. malprimusa, duonbona)
meud(e)- [moed] [prarádico Indo-Europésea]
(antl. Esp. malsekaĉa, šlima, malkomponaĵa, putra)
micra (antl. Esp. malmakrokosma)
mincsa (antl. Esp. platmaldika)
moarna (antl. Esp. malfreša, velka)
mobila (antl. Esp. mal-fikslokita, malstacianta, malloksida)
mocha (antl. Esp. malseka)
morba (antl. Esp. malsanegada)
morgu- [prarádico Indo-Europésea cai determinanto]
(antl. Esp. mallume, senlume, nigre malheladi)
morna (antl. Esp. malĝoja) [prarádico I-E-a]
morosa (antl. Esp. malbonmishumora)
moshenn,-o (antl. Esp. malverema/falsema malhonestaĵo)
mualacorna (antl. Esp. malanĝeleca; {paralellle cun:} diablema,
sataneca)
mualacorta (antl. Esp. malĝentila) ; vd. ancau: ruda
mualavola (antl. Esp. malbonvola, mal-benevola)
mustela (antl. Esp. malbradipa)

nana (antl. Esp. malgiganta)
nanisha (antl. Esp. malgravaĵa, malvalora)
nauaca (antl. Esp. malvideble apudesta)
negi (antl. Esp. maljesi)
nejco (antl. Esp. plendokverelemaĉo, malpacado)
neshtasta (antl. Esp. malfeliĉa)
neterpa (antl. Esp. malpacienc{em}a)
nie- [prarádico Indo-Europésea]
(antl. Esp. valen /malalte(n), malsupro)
niejenni (antl. Esp. malmonten iri / ~ konduki, valeniri, valeniĝi,
malalten konduki
nissi (antl. Esp. malcedi: fortege malprogresigi, haltige
malrapidigi, kontraûpremege obstakl{em}i)
njaemas (antl. Esp. ne havatas, oni malhavas, malekzistas)
nozza (antl. Esp. malutila)

obscaena [ob'stsænà]
(antl. Esp. malbonmora pro neĉastemo)
obscura (antl. Esp. malhela {ĝenerale})
ódia (antl. Esp. malamata)
odsa [òdSa] (antl. Esp. ekmalfreša, malfrešiĝinta, ekvelkiĝa)
oddfello (antl. Esp. malšikulo)
oigni (antl. Esp. malfermi)
olda (antl. Esp. maljuna)
obskura (antl. Esp. malhela)
obtusa (antl. Esp. malakuta)
ogra (antl. Esp. malanĝela)
omrasi (antl. Esp. malami)
opponi (antl. Esp. malpori, malfavori, tre kontraûi)
ospusqi (antl. Esp. mallevi, senki)
oxyvocza (antl. Esp. malpepokanta)

parau (antl. Esp. malrekte, flankvoje)
pária (antl. Esp. para)

parva (antl. Esp. malmultekosta, malkara)
paulai (antl. Esp. malmultaj)
paupera (antl. Esp. malriĉa)
pejna (antl. Esp. malsata)
pelmelo (antl. Esp. dismiksita malordego)
penurío (antl. Esp. malabund{eg}o)
peqena (antl. Esp. malgranda)
per-inanizo (antl. Esp. individua malsatmorto)
perissa (natl. Esp. malnecesa)
perspícua (antl. Esp. traregardebla, malkonvinka {ekz. pro sole
pretekstata}; okulvideble ekklara, malnegebla, nenegebla)
pertamáa (antl. Esp. plenmalluma, megakrepuska)
petolanzarda (antl. Esp. ege malrespektema, senhonte mavofrivola, de
facilanimeco punotiĝa)
piana (antl. Esp. duonvoĉa, sinreteneme mallaûta)
píccole (antl. Esp. malgrandkvante, malamase, mal-are, iomete)
pigra (antl. Esp. maldiligenta, mallaborema)
pimpa (antl. Esp. kokete ĝis malprude seksalloga)
piti (antl. Esp. malleviĝi)
plumpa (antl. Esp. maleleganta, malšika, sentakta)
pólemo (antl. Esp. malamiko milita)
poltrona (antl. Esp. malkuraĝa)
porna (antl. Esp. malĉasta)
praeta (antl. Esp. malfinita, ne finita, mal(fin)preparita)
prana (antl. Esp. malkruda, malsevera, milda)
procul (antl. Esp. de vaste for, de malproksime)
prohibi (antl. Esp. malpermesi)
povra (antl. Esp. bedaûrinda, malfeliĉ-sorta, malfortunata)
prisón (antl. Esp. malliberejo)
prodiga (antl. Esp. malavara)
prohibi (antl. Esp. malpermesi)
prorogo (antl. Esp. tre malgranda prokrasto)
prosseshi (antl. Esp. malneglekti)
proteua (antl. Esp. ventanima, malkonstant{em}a)
psygo (antl. Esp. malvarmumo)

qiaer (antl. Esp. malsavo)

rada (antl. Esp. malkuna, malkonektita, malligita, ekdisa,
ĝojanta pro eklibero, ekliberigita, eklibera, ekfacila,
libero-ĝoja)
{N.b.: antana „rado“ =: ruedo [rru’edò]}
rancuora (antl. Esp. obstina malpardonemo, venema resento)
rara (antl. Esp. malofta)
rasviti [raz'vi:ti] (antl. Esp. malfaldi, malvolvi)
recusi (antl. Esp. malakcepti)
regressi (antl. Esp. malprogresi)
regretti (antl. Esp. senti la malĉe-eston, mankon de)
remota (antl. Esp. malproksime malantaue situanta)
repudi (antl. Esp. sename / je-sekse malšati kaj forpuši)
retrahi (antl. Esp. malantaûeniri, fari retiriĝon)
revelaci (antl. Esp. malkashi)
rieda (antl. Esp. maldensa)
ristorni (antl. Esp. malmendi, nuligi mendon, retiri ordron)
ruda (antl. Esp. malĝentila)
rypila (antl. Esp. malpura, malflegita)

saalasa [sa:'laseà]
(antl. Esp. malsoleca)
sanguena (antl. Esp. malletargia/ malflegma)
scaja (antl. Esp. maloportun{eg}a, malkonvena, malbontempa)
scarza [’skarszhà]
(antl. Esp. malabunda)
scoldi (antl. Esp. malaprobi)
senila (antl. Esp. maljunaĝe kaduka)
shola (antl. Esp. malprofunda)
silaca [prarádico]
(antl. Esp. mallerta /maldekstramanema)
sinistra (antl. Esp. malfeliĉon kaj malsavon alportanta)
sishna (antl. Esp. maldika-malgrasa kaj etstatura)
smuva (antl. Esp. malerinaca, glatira, malaspra, senekscitiĝa)
softa (antl. Esp. malataka, molvoĉa, dolĉevoĉa)
sombra (antl. Esp. malluma, malhelega)
sordida (antl. Esp. malpureca)
sormo (antl. Esp. interna impulso impeta, malpacienco)
spániau (antl. Esp. malofte)
spanioda (antl. Esp. malofta, malfrekventa)
spesha (antl. Esp. malkviete rapid{em}a, maltardema, hasta)
stacienta (antl. Esp. malmoviĝa, malmovebla. stacia, lokfiksita,
loksida, fikslokita)
stagni (antl. Esp. malflui)
starvi (antl. Esp. amase malsatmortaĉi)
stena (antl. Esp. malspaca)
stera (antl. Esp. malceda, malindulga, malmilda)
stinqi (antl. Esp. malbonodori)
stretta (antl. Esp. mallarĝa)
stricta (antl. Esp. malvasta)
stúpida (antl. Esp. malsaĝega, malinteligenta)
stupi (antl. Esp. malmole falaĉegi, falegi)
stupor (antl. Esp. malsenso, sens-obtuzeco)
stupri (antl. Esp. malvirgigi)
suava (antl. Esp. malabrupta)
succumbi (antl. Esp. malvenki)
succinqita (antl. Esp. malabunda)
summala (antl. Esp. ĉefa, malminime grava, mallasta)
supla (antl. Esp. malrigida, malstreĉa)
swaga (antl. Esp. malpreciza)

tamaò (antl. Esp. duonmalhelo, duonlumo)
taracha (antl. Esp. malkvieta)
tarda (antl. Esp. malfrua)
tarpi (antl. Esp. malprosperi)
telea (antl. Esp. malproksimega en nepluvideblo)
tenebro (antl. Esp. mallumaĵo)
tenera (antl. Esp. maldelikata)
tépida (antl. Esp. duonmalvarma, duonvarmeta)
thrausta (antl. Esp. malintegra, tut-rompita, maltutsana)
ticha (antl. Esp. mallaûta)
tórdua (antl. Esp. aflikte malprava)
trejssi (antl. Esp. malĉesi spuron sekvi)
trevoga (antl. Esp. maltrankvila)
trista (antl. Esp. malgaja)
trola (antl. Esp. malserioza)
trubla (antl. Esp. malklara)
turbula (antl. Esp. mallaminareca)
turga (antl. Esp. malatonia, streĉita)
turgora (antl. Esp. malsupla sed streĉpufa, švelstreĉita)
turpa (antl. Esp. malbela)

udda (antl. Esp. malpara)
umerti (antl. Esp. maldiri)
uvri (antl. Esp. malfermi solene)

vaca (antl. Esp. malplena)
vagabondo (antl. Esp. maldomicila neloksidulo erar-vagema)
vanui (antl. Esp. {for-}malaperi)
vehementa (antl. Esp. malpacema)
velozza (antl. Esp. mallimaka, rapidema)
veneala (antl. Esp. negravoĉefa, malĉefe peka)
versau (antl. Esp. malfor de)
vetra (antl. Esp. maljuntaga, longjarara)
veulohi [prarádico] (antl. Esp. disfose malkonstrui {grundon},
subfosi, disfari)
vexa (antl. Esp. malagrabla)
viciosa (antl. Esp. malvirta)
vigili (antl. Esp. maldormi)
violenta (antl. Esp. malpaca, malbrid{it}a)
virido (antl. Esp. malrutinulo, novuleto, 'verdabekulo')
virtuala (antl. Esp. nur šajne malreala, realisme bildigita sed ne
reala au ne jam reala, ja malsaltanta sed saltipreta)
vituperi (antl. Esp. mallaûdi)
vivazza (antl. Esp. maldormema, mal-inerta, ĉesflegma, malqvieta,
malrigida, vivošpruca)
volatila (antl. Esp. malfiksite disgasa k. facile disšvebema)
vurago (antl. Esp. malamiko ĝismorta)

walini (antl. Esp. malperfidi, malperdi la kuraĝon en solidara
helpado, solidare helpi/subteni reciproke)
wronga (antl. Esp. malĝusta)

xena (antl. Esp. malordinara, malkomuna, neaûditaja,
prifremdiga, malkonata, fobiokrea, eksternormala)

zafa (antl. Esp. nemalklarigita, pur-esenca, kvazau kristalklara)
zorczosa [szhorr’tSo:zà]
(antl. Esp. malsendanĝera, sorĉiteca, malbenita,
malbenega, trukita)

~~~~ ~~~~~ ~~~~~~ ~~~~~~~

NOMOI:
Ne nepre necessas qve la nomoi proprai en masculino finidsu en "-o", cai en feminino en "-ina" au "-a", sed faltas qve alminu illi estu legeblai im fonetico de Linguna, tiel exemple el Anglésea "William" povas au facidsi "Willjam" au "Wílliam" (do cun acuto antepaenúltima); el Qéczua "Maita ['majta]" (un vira nom) povas au facidsi "Maitáo" au remanei "Maita" malgrau la finagjo "-a"; tiun finagjon en Linguna femininan "-a" oni povas eviti additante un "-c" [k] epí la fin: "Maitac", qvio ecde nyin regardatu como regulerna en Linguna, por nomoi el ómniai Línguai montrantai finan "-a" en virnomoi, vd. exp. Russesan "Vanja" -} "Vanjac" ['vanjak].
Ubí inverse en iu nacional-Língua la nomo de fémina finídsyus en "-o", qviel saepe en JAPANESA, crom la possiblo djin czangji al "-a"-finidsanta, do recte Lingunita, ancau eblas postmetti, arrier la "o", difthongigan "-u", ut tute claru, qve ne themas pri vira nom. exp. Japanesae: "Hiro" -} "Hirou", "Tioco" -} "Tiocou" [ti'joko:u]. Tio ecde nyin régula est. La vira nom-finagjo normala en Linguna per "-o" contraue cziam prononcsatas per aperta ómicro curta [-ò].
Tiuj ce introduzagjoi urgjiz por eviti para-comprenoin molestain.

Concerne nomoin de família, praeferindas postmetto en crampoi de transform fonética en Linguna, do exp. Goeres [Geures]. Cze Línguai non-Latinai la transformo estu recte faciata en Linguna, ne prime praesentanta transscribon Francésean, Anglésean, Germanésean au poálie, do exp. la família nom Qeczua "Viraquirao" (Hispanesita) estu recte Lingunae scribata: "Viraqiráo", szame "Huayna Capac" tuj Lingunatu al "Waina Capac"; szame nyin recte Lingunai: Jupanqi, Ticjja, Ocjjo, Rawa, Waman, Maczaqvói, Jioqe, Jiampu, Cujoczi, Majjqi, Ozcojjo, Wanca, Wanju, Czuqi, Czocqe, Cawa, Pajja, Raími, Qicuczicój, Wacca, Tiawanacco, Sapfi, Aimara, Patajjacta, Mochoi, Cashamarca, Cajjavaja, Qiqichana, Incajjacta, Jioxina Punjúj, Sziqvani, Cori Qvijjor, Cumpi Íjjia, Jacarca, Hatuncojja, Qvaqe, Gvanacco, Ijjappa, Nasacoara, Qiwipai, Gvajaqil, Czuqi Ijja, Carangi, Conticqi, Maczigenga, Méshico, Czuqissaca, Ajha, Ashomama, Qirupassa, Mojjecancza, Oshica, Viracocza, Czajjco, Woscar, Attawalpa, Ruminjaui, Saxawaman, edc.
{Vd. la prononcson de la líteroi ac digrammoi tuj ce commence las grammátiqaes, interálie pri: "j" [j], "jj" [j / j ], "Ji" [majuscl de "jj"], "gj" [dj /ĝ ], "Gi" [majuscl de "gj"], "jh" [kh]; "ch" [x], "cz" [^c / ĉ]; „y" [y /Germanesa "ü"], "z" [{szh}], "dz" [{dhs}], "q" [k antau ae,e,i,j,y], "qv" [kw,kv], "w" [û / hu syllabo-commence], "c" [k antau a,o,u,eu], "s" [z], "ss, sz" [s], "sh" [S], "x" [ks/gz]; la goonío crampoi montraz la foneticon internacionalan, qviomeble}
Familianoi como plurai citataz per la communa nom de família cun antaumetto de "oi":
Exp. Por la membroi de la família Maczado dizeblas: oi Maczado. Szame: oi Geures, oi Caiser, oi Gynqel, oi Vicaqiráo ctp. Alternative ancau possiblas usi la neutralan articolon "la" plus genitivo plurales del nomo: la Maczadois {do concise pro "la de la família Machado homnoi", símile la Géuressois, la Vicaqiráois, la Mylejrois, edc.
Qviam concernas tutan tribon, genton au popolaron, tute normale applicatas la suffix "-anoi" (sze ne jam exsistas nomo aparta): Italianoi, Mechicanoi, Americanoi, Sulafricanoi, edc.
-----------

Tute claras, qve LINGUNA la homnon generelle -- cai praecipe la triamondanoin inclusive -- ne plu traetadas como noncapablai apprendi pli multe da lexoi cai nuanzai, qvasi estums simíoi shrinccapai, qviel tamen ja faciadis ESPERANTO resp. ties adeptoi passuvai pro suai lexocreadoi bizzarrai culáf-bastonai per interálie mal-, -in-, -et-, -eg-, qvion illi effective ysqe generella nausidso exagjeradiz, szamtempe dictatore excludinte alternativoin el la etymología las pópolois, qvio est un offenso al la homnezzo entute. La granda vero est, qve ómniai pópoloi mondes possedaz Línguain tre delicate tranuancitain; praecipe la studo las Línguais Africanais, Foinicais, Indais, Orientasianais edc. dismontras differencidson de espressión cai thesauron nonsole magnain sed edí grandiosain de coloroi omnispezzai. Ne nova est, sed rezante riconfirmita, la eccogno del facto pri la memora storejo en la nouosfaer humanitéaes: Ti-qvio sufficze saepe en la cerboi unopai las homnois repetidsis cai solvitas, tio apprendeblas ecde tiam cziam pli fácile di ómniai homnoi. Do la etymología, qvántum descovruva la interligain de lexoi tras la mondo trans cziai limoi cai longai tempoi históricai, tántum ancau securigis la facilioritaton de una Língua internacionala, sen nacionalezzo, planedária, sze tiu-lá respectus ce etymologían dizitan.


*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*’*