Comparado Linguna vs. Old-Esperanto, O - Q
o- praefix signanta esprimon plástican en unu lexo
nummofrappitan.
of- (lo idema: applicata antau rádico vocalcommencsa)
obalaenobarbo antl.: "barto", „bartaro"
{n.b.: balaen,-o = G.: wal, A.: whale}
obiháxuo granda beno [el: signo Minoa del bi-háxuo por beno
plus praefixo "o-"]
ocanna faebla, malforta {qviel cann en vento}
ocanvass,-o líniai primai cai conturoi de iu nojo ac projecto plus
ties tra-discutado profunda edí prae-examén,
antl.: "antaûplano"
odajái [el: o-daj-á-i] públiqe/aperte montri pp. condutto,
sintén, ion ysqe tiam cashitan/covritan
oglamydonegjo algo chlamydomonas nivalis
oglimm,-o un mineral glimmanta (G.: glimmer; H.: mica)
olagans,-o peqena golfetto sholla [el: o-lag-anso]
olobi (A.: to flap) pp. io mincsa cai larga: pendi malfixa,
tiam praecipe movidsanta tien-re cun movado
battumanta, qviel wingoi
omultopatycha compliqega; circonstanciuma, ceremoniema,
ceremoniara, cruq-aganta
onavo en basílica/qirco architectura: la parto imlonga
aspectanta supre qviel longa navo renversita
onéminlethuma (f) [o-ne-min-leth-um-a] {anthetta cognata}
(G.: vergissmeinnicht)
oqyclópter,-o antl.: „inercirado“ (A.: fly-wheel, G.: schwungrad)
otípuli multopashette iri nervuose au infantesqe
[G.: tippeln, trippeln]
otondra egefácia, timyne potencsa, catajjetanta
otrancza álilexo por "mincsa", platt-malpáchya
oventra ventresca, ventrosímila
-ó- suffix verbanta, signanta la envolvadon/envolvidson,
implicadon, invólvion, encircligon, enprénion; covradon
por capti, ecpossedi c.s.
Exp. obscurói, retói
[Regardu multain verboin Hellenain de la o-conjugacío!]
-oá finagjo duala, do del plural de solmentau, accentite solmentau du, au párie du.
Exp. la páchyai polecoá = la du páchyai pólecoi de iu
oáuo [pralexo] aqvejo subterra cun banidsejo, cai cun bestois
congynejo tie
(congi =pioji pp.bestoi / G.: saufen <(wie) :die Tiere>
ob- praefix signanta: iel contrau, rencont(contraue), contraueme,
rencont-ire, rencont-portate, rencont-trovidse; contraue-sida.
Exp. obangulari
obcurri (pli au less hasarde) rencontecurri; occasi(dsi)
obfirmata (G.: verstockt) antl.: „nepentema“. obstine noncedema
[Lat.: offirmatus,-a,-um]
obnozza perdita al la nozzo de mava cutim, al iu vicío,
exp. al la alcohol, sex voluptoi diboczadai au álio,
resp. al iu grava pun au al iu persona,
cai ne au apaenau revenebla al la sano au lo normala edc.
[cp. Lat.: obnoxius]
obponi ancau: "opponi"
obpugni pribatalli, contrabatalli [Lat.: obpugnare]
obstrui antl. "obstrukci", parbarri, partvanqi, plenmuqigi;
contralabori, disportaczi impedamere, mualafácii epí
impedado de attingejn progresson au decidon pri io
{subst. saepe: obstrucción, obstrucciona (f); tio tamen
depictas pli la resulton de obstruado}
obturni ium cun
renconte porti/anateni al iu ion
(exp. sentimenton)
ob (praeposício) antl.: "dank' al", gráciadebe al, gráciae al
obalaenobarbo [obalænò'barbò]
antl.: "barto"
obedi antl.: "tagman^gi"
[Bulg.: objedvam; cp. Lat. edere
obedo antl.: "tagman^go" (medzadaje)
objasi antl.: "morale šuldi al", "dankon/originon/ situacíon devi
/šuldi al, esti al danko devigita pro"
(G.: verdanken, A.: owe)
[cp. Ross.: objásany] objase (+ dat.) antl.: "šulde al" [Ross.]
(cp.: ob antl.: "dank(e) al" (un brevo))
objecto lo alregardata/imagita, affaer de penssado, coso,
materiagjo, concretagjo; mero de transitiva verbo proposicía
objici renconten jjeti, obmetti, contrateni, contra-jjeti,
contrapraesenti; compromittante exponi al; ion causi cze iu
aljjetante; antejjeti iun coson al iu, resp. antau ies piedoin
(ancau reprocze) [Lat.: obicere]
objjeti contrauargumenti, sed-dizi, trovi reproczindagjon
resp. álian observendon [A.: to object]
obligajji antl.: "devigi morale"
obligajjitir antl.: "šuldi <2>",
{sed cp.: objasi = antl.: „morale šuldi al“,
„esti al danko devigita pro“]
oblívio antl.: "forgeseco", "elskrapiteco el la konscio"
oblomco antl.: "vrako" [Ross.]
obra (f) antl.: "
obrejro antl.: "verkisto"
obscaena antane: "obscena"
obscura antl. generelle: "malhela", malluca
{Sed: ténebra = absolute senluma; sombra = ege obscura; melancholiega}
obsessa (G.: besessen) antl.: „obsedita“
obsessi .... (G.: belaestigen, jemandem zusetzen, plagen, mit einer fixen idee bedruecken; A.: to obsess, to fill the mind (.delusion, idea, evil spirit), haunt, preoccupy, to seize hold of somebody, to possess somebody)
antl.: „obsedi“
obsessión,
obsessiona (f) (G.: besessenheit; A.: obsession, delusion, fixed idea)
antl.: „obsedo, obsedajjo“
obtusa malacuta
óbulo (G.: obulus] pagagjo sacrifizza sentebla, donata por un alta mero, edc. [Lat.]
obusier, -o antl.: "haûbizo"
oc / oq 8;
octa 8-a (nombr ordiga de 8) antl.: "oka"
ocanvass, -o líniai primai cai conturoi de iu nojo ac projecto plus ties tra-discutado profunda edí prae- examén, antl.: "antaûplano"
[el: o- + canvasso; A.: to canvass (2)]
occasi antane: "okazi"
lo occasi acaba (G.: das vorgefallene), lo jjus occasinta
occido Solsub(ids)o, mallevidso del hélio catau la horizonto; tia pito de qviu stella ain
occidul, -o (A.: sundowner) migranto cziam al occido (hélies)
Occidentuja (f) la paisaro Europeisita occidente del Ural montaro ysqe Califórnia, a.: Vesperida (f) (G.: abendland) (seqvum stado del ánnuo 1995)
{sed: Mondo Líbera = esprim el la tempo del milito fridda inter Occident- cai Orientbloccoi, qviun la paísai occidente de la Elba ysqe Califórnia cai Japónia doniz su-mem}
{cai notu: wesda (f) = parto occidenta de iu continento au paisaro}
occupi antane: „okupi“
occupaci occupi paísan ctp.
occupacío (G.: besatzung)
ochlocratía (f) regado del plebo plej ínfera [Hell.]
ocío loasir usata por arto, artoconsum, escienza, grava eltrovado
octopus, -o ocbracca cefalopodo (generelle) [Hell.: oktopous]
octroaji (sur|al) (auf)oktroyieren, (zu)oktroyieren / to dictate, to force a thing on a person, to confer a thing on a person [Fr.]
ócul, -o antl.: "okulo"
ócullaena
-od- relata al, concerne al, pri-/por-
[Hell. -oodees]
Exp.: examén juroda, lazzo iroda, imposto capoda, avión infantoda, la spaniodo (:rara occasitato)
odal, -o agrícol sur bién propra, heredynom non-dividebla ac de sufficza grando [cp. Swed.: odalbonde, odla]
odma- dp. I-E: czio dal omrasejn, hategi, hati, malami, mallaiqi, mugacontri; ódia.
Exp. odmadizi = proteste au omrase muti; odmamere = severe malice, omrásopemfe, odmameri = esti malamema versau, meri al iu per malicego omrasulda
odsa ['òd$a] antl.: "velketa", "malfreša" [Hung.: ócska
ofeli profitigi, al-conduqi profiton|grandan utilon, introduzi sanidson oiconómican, produzi buomon, avanigi bysinesson, fortigi economían ac szalidon cai speson, altigi la oiconomiezzan, ricapitalisi [Hell.]
ofelofferti gaini iun por si, transgaini-si, alliczi, lussigi dal, enzorczi-si iun, attracti por
offensi [o'fenzi] antl.: "ofendi"
officén,
officeno (el)laborejo, faciejo,‘vodejo’
[Lat.: officina]
officier, -o antane: „oficero“
officierca f. antl. „oficerino“
oglimm, -o antl.: "glimo" (iu mineral) [G.: glimmer]
(sed: glimmi = trembrilli [A.: to glimmer, gleam]
{Sed: yxeglimmi, glimmbruli, prane ardetti
[G.: glimmen]}
óicojo [Hell.: óikoi
oicología (f) [G.: oekologie, F.: écologie; Gr.: oikología] antane: "ekologio"
oicumén,-a (f) la terra(i) prilogjebla(i), au: terra christianisita (senregarde la confessíoin)
oidem, -o antl.: "edemo"
oidui antl.: "šveli"
[cp. Bulg. podút, poduvam; Ross.: vzdútsja; Hell.: oidáoo; I-E. rádicoi: oid-, cai eid-]
oigni antl.: "malfermi" [Hell.: óignymi, anóigoo]
oimugá,-o (m) (antl.: "krio/kriado proterura, timego-ve-krio" [Hell.: oimogée; prarádico: muga-]
oimugaci (G.: jaulen, laut wehklagend aufschreien, einen jämmerlichen schrei ausstoßen ) vae-crie ec-jelparci vaejelpi [cp. Hell.: oimoocejn {vae-lamenti}]
oisha (G.: schleunigst weg, ganz schnell weggegangen, abgehauen)
speshe abirinta, rápideme ecfuerinta, locoth décelerinta, sin) ecdéloca
oishi antl.: „haste, tre rapide foriregi“, „forlasi la lokon rapidege“, „ventorapide defu^gi“, „jam ne plu alesti pro precipite fu^ga sindetiro“ [Hell.: óichomai; G.: weichen]
aqva-oishema antl. „akvofu^gema“
aqva-oishemuloi
oistr,-o (G.: pferdebremse, dasselfliege, Lat.: oestrus) un insectaczo
{sed: óstreo = conc’animal mangjebla}
oivo antl.: "šafo" [Hell.: ho/hee óis,oiós, Prahell.: ovis;
Sanscr.: avis; Lat.: ovis; Bulg.: oven, ovcsá; Got.: awethi
eust
cp. G.: au/aue
oladjo [ò’ladjjò] indigjén civilisita, assimilita al civiliso Occidentana (Hisp.: asimilado)
olda antl.: "maljuna"
{sed: antl. "malnova" vd. archaja,
antana, antiqva, arcaíca, obsoleta)
óleo antane: "oleo"
olfatti (G.: wittern) subflari, de lontane ekflari [Lat.: olfacere; cp. Fr.: olfaction; cp. It.: olfatto]
ólim ['olim] en antanai resp. oldai tempoi iam
ólima iamatempa, passuva delonge, delongpassuva, antan-épocha, antiqva
-ología (f) suffix denotanta escienzan au un esciaron technicodan specialistan, qviam tio ne est mathemática, exp. psychología, biología, zoología, grafología, eschatología, utopología, lingunología, immunología, oicología, astrología, urología, oncología, etc.
oltra (la) ália el solmentau du
olup- dp. I-E: dal rompidsejn, disrompidsi, fracassidsi, crashi, dispiessidsi, daemagjidsi, caputa; daemagji, enrompi, disrompi, noci
olupcadi cadi cai disrompidsi
oluparci tre noci, aridaemagji olup-latrón,
oluplatrono mansionefurtejro qvasi-professionala
olupmarshi tiel longe marshi/funcioni ysqe rompidsas - pro sen-interrompizza au czargjizza tróppea
-om finagjo instrumentala del ablativo
-aom [å:m] finagjo instrumentala del ablativo pro feminino
omb- praefix signanta la transigon, renverson, inversigon.
Exp. ombcufi = exemple dal czappell, pushi la internon exteren
ombrell, -o [el: ombr-ell-o] ombrejo agreabla
{sed: umbrello = antl. "ombrelo"}
omitti antl.: "ellasi, preterlasi faron"
ómmu, -a (f) portejrina ac nutrantina de iu grava characterisagjo, qvasi maica de
[Arab.: omm]
omni complette cziu sen escepto
ómni- tute czi-
ómnia tute czia
ómniai cziuj ac cziai entute cai totale
ómniais de tute cziai
ómnial tute czial
ómniam tute cziam
ómnias de tute czia
ómnibo per tute/complette cziu, sen escepto
ómnibos per entute cziuj
ómnie tute czie
omnieí al entute cai totale czio (substantiv-dative)
ómniel tute czíel, en cziu maniero ain
ómnien tute czien
omnim al tute cziu ... (adj.)
omnins al entute cziuj ... (adj.)
ómnio tute cai totale czio
ómniom tute cziom, senreste cziomege
ómnion tute cai totale czion
ómnioth (devene) de/ab tute cziuj
ómniqvo per entute cziom
ómniuj entute cziuj
omníuins al tute cziuj (dative)
ómniujn entute cziujn
ómnium al tute cziu (dative)
ómniujs de entute cziuj
ómniun tute cziun
ómniunde de tute czie, el-cziuflanqe
omnyl per entute cai totale cziu ... (instr. adjectiva)
omrás, omraso malam(eg)o, terrura malamo, hatego [Bulg.: omrasa
-on- syllabo intertala por foaje eviti conpushidson de du "i" en trans-czangjo grammaticala au agglutina de rádico qvies form substantiva nominative praesentas la de-Latinan suffixon:
"-cío" (el: "-tio, -tionis"), resp. iun álian pseudosuffixon (Latinan, Hellenan ctp.) finidsantan en "i".
Exp.: racío - racionigi; stacío - stacionigi; depressío - depressioninta; edc.
onavo en basílica/qirco architectur: la parto imlonga aspectanta supre qviel longa navo renversita
oneminletha (f) antl.: „neforgesumino“, (G.: vergissmeinicht)
óner, ónero (A.: burden) dors czargjo vexe pesanta
[Lat.: onus,oneris]
óneri surczargji, czargji sur ies dorson
ongco (G.:
onomatopaeo [ònòmato'pæ:ò] antane: onomatopeo
onu al oni
oo [ô:]
oodo ['o:dò] antl. "odo"
oodeo music palazzo, operejo granda
ooto (G.: grosstrappe, A.: bustard] antl.: „otiso“
opeo antl.: "luko" [Hell.: opée]
{Sed: luca antl. "hela"}
óper, -a (f) antl. "opero"; "operejo"
operíi laborigi, movigi,
opini antl.: "opinii" [Lat.: opinari]
opinión, opiniona (f) antl.: "opinio"
oposs,-o antl.: „oposumo“, peln de didelfo
óppido szjelagja fortifiqita, refugjejo tribes cun puto, rempar, palissadoi au áliai fortificagjoi cai sufficze da nutro reservoi, situata saepe en wulda profunda, sur- au semimonte, cun dorso contrau roccmuroi au símile
obponi/opponi (G.: opponieren) contrametti, contrateni, contraraeczi
opposa [A.: opposite] contraua
oppose de contrasitue de
opposício antane: "opozicio"
-opsa suffix indicanta: aspectanta qviel au seqvum, tiel colorita qviel
ópsio antl.: "mieno" [Hell.: opsis]
opsiari antl.: "mienari" (G.: sich gebärden)
ópteri antl.: "flugi" [cp. Hell.: pterón; pteryx]
{sed: wing,-o antl. "flugilo" [A.]}
oqyclópter,-o (G.: schwungrad; A.: flywheel)
[o-cyql-óptero], breve: ocýclops.
Antílocau: „inercí-rado“
{notu bone: qycl,o = antl. „ringo“}
óptima antl. "optima"
-or(-),(-ador-a
exemple cze "director, rector, doctor, senior, sinjor, agitator, comprador, tractor",
sed ancau líbere indicanta un facianton homnan, professanton, effectuanton, resp. máchinan (tiam en feminino: -adora) cutime de homno diamene regatan,
applicatum foaje ancau '-ador' ---} qviam sola '-or' estys au errariga, au non-sufficza, resp. qviam la diamenalo (la tempado) emfasenda est, exemple cze máchinai automatai>
orácol, -o antl. "orakolo" ( ¹ "ora kolo") [Lat.: oraculum]
oraf, -o varán en ínsula Indonesiana Cómodo
[ce-indigjenesae: ora]
orbo (plerum ronda au ovala) platta tranczagjo ab io. Exp.: panorboi, colbassorbo, edc. [Lat.: orbis] (Sed: "shaibo" est intermettebla plattetto, ancau sze tru-faitura por boltoi cun scruvingoi)
orcén, orceno [Lat.: orcinus] (G.: moerderwal) cetazzo rabobesto
orchestr, -a f. antane: "orkestro"
ordeal,-o [orde’al] (G.: gottesurteil) [A.: ordeal]
prajure un exponado al testo severa, czu interbatall, czu elprovo dal tortur, por trovi venqinton resp. sustininton, qvi declaratis esti la prava gainanto de la qverell au disputo cases jures (el tempoi pjaganai)
órden, -o antane: "ordeno" {Sed: orden = al ordo}
órdur, -o commercsantes granda mendo (post offertoi recevitum) [A.: order]
órduri mendi grandscale
orechalco antl. "tombako", falsa oro, un alój el 80% da cupr ac 20 % da zinco (G.: tombak) [Hell.: oreixalko = montes bronzo]
orell,-o antl.: "orelo" [F.: oreille]
oreqi (manon au bracon) eletende altransdon(em)i; ponteme attingyni, alstreczi por doni
[Hell.: orégnymi, orektós]
{notu: extenssi antl. "membron malfaldi"}
orfán, orfano antl.: "orf(ul)o" [Hell.]
orfán,orfana f. antl.: "orfulino"
rodyorfanoi antl.: "georfoj"
orgaen,-o antane: "orgeno"
orgío (remaneas) (G.: orgie)
orgyjá, orgyjaò (m) antl.: "klafto", la distanza inter la dáctyl’aqidoi de la bracoi diametrale extensitai en unu línia horizontala (garau 170 cm) [Hell.: orgyjá]
orientala concernanta la culturan en próxima resp. medza oriento cai Magrebínia
Orientaluja (f) (G.: orient) antl.: "Oriento"
Orientuja (f) antl.: "landoj orientaj"
Orientuja Fuera (A.: Far East) antl: "oriento malproksima"
(el la vista de Europanoi/Americanoi)
orígano un spizzagjo specifa (G.: origano; A.: oregano)
orío antl.: "rando" [Hisp.: orilla; Lat.: ora; cp. Hell.: hórion]
órniz, -o [’orniszh]
birdaro de iu regionetta
[Hell.: ornis, órnithos
orso ['òrzò] (G.: steisz) antl.: "postaj^o-ellongaj^o", "kokcigo"
[San.: rsvás
ortel,-o antl.: "piedfingro" [Fr.: orteil]
orygán, orygano antl.: "argano", alta levi- au megdrill plattformo en haunoi auvel petrol campoi
[Hell.: oregejn
oryso antl.: "rizo"
[Lat.: oryza; Hell.: óryzza; Bulg.: orís; G.: reis, A.: rice]
-os- [oz] suffix signanta riczon da, ricz-contenon da, foaje antí de antana "-hava", "ri¢ehava je", "-rièa"
{Sed: -uos- indicas pri maladío/morbo}
-osofía [oso’fia:] suffix por escienza spírita del sagjo, resp. thymado-si al eccogno de la profundoi las cosmes: theosofía, filosofía, anthroposofía, edc. [Hell.]
ospusqi antl.: "senki, mallevi"
[Bulg.: spushtam; Ross.: spuskatj, opuskatj]
osso antl.: „osto“ (G.: knochen) [It.: osso; Hisp.: hueso]
ossicl,-o gambetto, ir-ossúllio
[Lat. ossiculum; A.:ossicle]
ostágjio antane: „garantiulo“, „ostaìo“ (G.: geisel, Hisp.: rehén, Port.: refém, A.: hostage, Fr.: otage, Bulg./Ross.: zalojjnik, Hell.: hómeeros, Lat.: obses) [It.: ostaggio]
ostavi antl.: "postlasi definitive)" [el Slavesai]
ostorzo [òs'tòrzhò]
antl.: "pintdent(eg)o, pinto denteca, pinta pikkrenelo, pikroko"
[Hell.: storthee; storthyngx; Bulg.: óstrie
ostraco romp-piess(ett)o (G.: scherbe) [Hell.]
óstreo (G.: auster, A.: oyster) antl.: „ostro“
óstre-scam,-o antl. „ostrejo“
otanta idemgrada, idemgranda, idemqvalita, idembona
[Lat.: tantus,-a,-um]
otante idemmulte, idemgrande, tut-ancau/-ideme
[Fr.: autant]
-oth [òt-h] finagjo del rara ablativo separativo cai restricte al personai cai foaje áliai substantivoi; finagjo por deveno el persona cze la correlativoi (qvioth; qvuoth?)[Hell.: -othen]
othin, -a (f) pramaica, práavina, praregina
otul, -o (pralexo) antl. "ilo" (qviam propra lexo).
priotuli otulom forte prilabori
oulului clute strigoblei, antl.: „ululi“
oululuavas =^= est oululuava (G.: hat geheult wie eine eule), en perfecto
{n.b.: post verba „u“-finidso (contínu-i, attribu-i, oululu-i etc.) la perfecto ne plu va per -uv- sed per -juv- au praefere per -av- !}
óutputo mal-ínputo, coso producta el iu procedo, calculacío, computorado edí/au fabricado [A.: output]
óvol, -o cell resp. ovúllio, ovo, matura sed nonfecundita de bestinai
oxy- prarádico por: acra, acuta, aqida, trancza, pica
oxyballi porballe fínom-scopei de fuere cai streli - (un amusamento speciala de Serbocroatoi inter si cai pri Bosnoi, 1991-96, mere al inter-extermo communa cun popois ac pastrois beno)
oxyvocza antl.: "akravo¢a"
oxygénio antane: "oksigeno"
P
pa- dp. I-E: dal protectejn, gardi, pashti, observi, nutri,
paforni gardi la pyron, fornon, subteni la pyron
pabli comici/organisi furagjon, ac provisadon soldatois [Lat.: pabulari]
pabón, pabono antl.: "kareo", "puš¢areto", "radportilo", "unurada pušveturilo", czarrúllio unurueda portepushata [Lat.: pabo]
páchya antl.: "dika" [el Hell.]
Synonymoi: túrgida; biga, grassa; crassa
Exp.: páchypelna, pachydérmato
pachtagal,-o antl./parallele al: butyr-lacto
[Ross.: paxta + Hell. gala]
{notu bone: chol,-o [Hell.] antl.antana „galo“]
Pacífico la oceán inter Ásia/Austrália cai América
paco ['pakò] curte por: pacagjo ac syncargo
{sed: la paz,pazo ['paJò] antl.: "paco"}
paqi antl.: "paki"
paczamang, -o "terr-viando", stufita sur forta ardagjo en la terra sub fólioi ac pedroi cai terragjo
[Peruvesae, Qeczuesae: pachamanca]
paeczi antl.: "fliki" [A.: patch, patchwork]
paedón, paedono antl.: "rudro", "direktilo (šipa)"
[Hell.: peedón, peedálion]
pael,-o [pæ:l] antl.: "koto" [el Hell.]
{Sed antana "kaki" est: merdi}
paenínsul,-a (f) antl.: "duoninsulo"
paenol, -o lejjera glamydo por-vojagja, praecipe contrau pluvo, antl.: "vojag^’mantelo"
[el Latina; Hell.: fajnólees]
paentri antl.: „pentri“ [A.: to paint, Fr.: peindre]
paenúltima antl. "penultima", concernanta syllabon antauéscatan au en la syllabo anteéscata
antepaenúltima = terciéscata-syllabe trovita
paffi fumjjeti; fumi pushblove
{sed: balli antl. "pafi"}
(Bona demando: Czu vi paffos au ballos?)
paido ('pajdò] antl.: "knabo"
{Vidu tamen: mejda (f) antl. "knabino"}
paidagoogo (G.: pädagoge, A.: schoolmaster, teacher, pedagogue)
eduqisto (praecipe de infantoi), spertulo en instruarto effica
paidagoogía (f) arto instruada, educado bonstyla de infantoi
(G.: kindererziehung, pädagogische (an-)leitung; A.: pedagogy)
paidagóogica (adj. de lo supra) (G.: pädagogisch; A.: pedagogic(al)
paioon, paioona antane: "peonio", rosa de pentecosto
paipo antl.: "pipo; tubolinio; orgena tubo"
[A.: pipe]
{sed: antana "faifi" -» szyriti}
paiplínia (f) [A.: pipeline] tubolínia tre longa, tra-pejsajja por ducti nafton au aqvan irrigacían
país, -a (f) antl.: "lando"
paísa federala antl.: "federolando", "sublando"
paliss,-o (G.: pfahl), antane: „paliso“
paljo ventumagjo (el graen)
palla antane: „pala“ [Lat.: pallor, palloris]
pallori (A.: roam about frightened/in despair) terrurvagi /despera-vagi sub terror, palla pro terruriscso errarvagi [Lat.: pallor]
{appallori = deterrurigi, plenigi meth horror ac descuragjo, malapprobarci, mortpalligi dal horroriscso}
pallorco antl.: {ras}blankulo
paluda (f) páchya slaimego (qviel conduca al marcza)
pamucco antl.: "vato" [Bulg.]
panapo (G.: flaute) Antl.: "paneo" [Fr.: panne
panfrito antl.: "toasto"
pangi dense nonpenetrebligi interstizzain, fendon, muoffon c.s., antl.: "štopi" [cp. Lat.]
pangagjo antl.: "štopajjo, štopgarnajjo"
panoram, -a (f) antane: "panoramo"
pánnuo (G. lappen)[Lat.: pannus], antl. „tukopeco“
pannuell,-o antl.: "naztuko, poštuko"
[Lat.: pannus
panurga (G.: durchtrieben, arglistig) malicyperfida, nocruza, mavotechna, casheme cai inside ruseganta, non-remarqeble de-profunde malizza, malsincera
papavra (f) antl.: papavo
papavretta (f) antl.: papaveto (G.: klatschmohn, feldmohn)
paper, -o (remaneas qviel antane: papero)
pappagall, -o antl.: "papago" [It.]
páprico antl.: "paprico"
papyr, -o antl. "papiruso", fragmita material Aegypta el qvi pratempe oni facis paperagjon.
{sed: paper,-o}
papyrílio lembo rheía edí marítima au barco el fasqegoi da papyr fragmitoi
[Graeqesae, en Corfo: papyrella]
{rem.: -ílio suffix signas lembon, barcon, navon}
para-/par- pseudopraefix Hellenésea:
apud, cze, close de, diste dal, abapud, el apud, déapud, dé-cze, praeter, praetere,
pardidi transdoni, praeter-transigi, transcedi; lassi al iu [Hell.]
paradigmo antl.: "gvida desegno", "mustro", specimén de forcsa de lo imitendo, postseqvendo; dessegnagjo gvidliniala czefa, texagja au álicampa [Hell.]
parahodo antl.: "akvo-flugilboato", aqvawing lembego [Ross.+ Bulg.: parachód
parasol, -o umbrell spreau Sol (Sol = nom de la hélio)
[Hisp.]
parathyma malsagja, malprudenta [Hell.]
(para-thyma = contrau-praeter la bonsento de la ceur, de la ánima, sen sagjo)
parau (praeposício) flanqen, perflanqe (de), flancvoje/-om, cashflanqe de, flanqenire, subflanqe [cp. Hell.]
para(u)- (ce como praefix, exp. en compósitoi:)
antl.: "flank-"; a. signife de antana "mis-".
("parau-" povas mudari al "para-" tie, sze seqvas consonanto: exp. paravoji)
{Símilo cze: contrau-, catau-, anau-}
(G.: auf seitenweg(en), auf umwegen,indirekt, seiten-, falsch-/ A.: side-, flank, on by-ways, on the quiet, indirectly, following a roundabout way, erroneously.
{Sed: per- = (praefixo)
/antana propón era: „par-“/ : (G.: vollständig, durch und durch, ganz und gar, bis zu Ende / A.: completely, thorough(ly), through and through, all across, wholly, totally, up to the end) [Lat.: per-]}
para-compreni por antane: "miskompreni" „flankekompreni“, vidu ancau: ácompreni
parastruo antl.: "miskonstruo, eraro"
paravojo antl.: "flankvojo", "¢irkaûvojo"
(cp. Hell.: párhodos)
paravoja antl.: "¢irkaûvoja"
paroth (von der seite jemandes her, von seiten)
[el: para- + -oth] flanqe de, el la flanco de
parachodo (G.: dampfschiff-flügelboot) vaporílio cun planeoi subaqvantai, vaporílio semióptera
parachodi vecturi per vaporílio semióptera
parca (f) antl.: "parko"
parcumi antl.: "parkadi", aphistani suan colawon portempe cze orío de parca au orío de strata edc. saepe contrau nummo por minutoi-computill
{n.b.: numm, -o = monederco [Lat.]}
parcell, -o (peqena) grundo piess elmensurita, construejo fundo
elmensurita en propragjo de iu(j)
parceuri [par'kö:ri] antl.: "parkeri" [cp. Fr.]
parcimona antl.: "multšparegema, tute maldonacema, avaregeca" [Lat.]
pardidi transdoni, praeter-transigi, transcedi; lassi al iu [Hell.]
paredo antl.: "vando, vandajo", interna mur parto, interna flanco de huljoco, shell au cavagjo; interseparagjo
pareo antl.: "veto" [Ross.: parí; cp. Bulg. parí (monedo)]
parei antl.: "veti" [F.: parier]
párejsi con-praesentidsi, czeesti, conesti praesenzae; assisti, (con)ajuvi; apperi epí ajuvo, apperi epí czangjo [Hell.]
pareri perempte obearci, al la lexo [Lat.; G.: parieren]
parhini [par'hini]
lassi praeteri, efpassi, permissi qve iu passas [Hell.]
parhistani apudponi, apudstarigi /apude starigi, flanqstarigi [Hell.]
parhistanidsi alflanqe de iu starigi sin por ajuvi
parjenni praeteriri, praeteri, parapassi, praeterveni, flanqe iri; prossveni al, próxim-veni, veni al (ajuve), alcurri pro io [Hell.]
pária antl.: "para" [Lat.: par,paris]
pário antl.: "paro"
parli antl.: "paroli" [Fr.]
parm, -o abritill militista peqena ronda; ancau generelle: militista abritill,
de aina form, spreau glavo batoi, evt. ancau spreau sagittar
ac lanzoi, de aina form [Lat.: parma]
paroth [el: para- + -oth] flanqe de, {en senso de:} el la flanco de
parro antl.: „paruo“ (G.: meise, A.: tomtit, titmouse) [Lat.: parus]
{sed: pário = duo coheranta [G.: das paar]} [Lat.: paris]
partícul,-o antl. "partikulo“
particolare en/de proprezza tut-speciala, en conjungo de la specialai propragjoi multai, en priattentivo de cziuj specialitatoi de
[A.: particularly] (G.: eigens, ganz besonders)
partúrio la tuta procedo (saepe longiora) de nascado
(G.: das niederkommen/das gebären)
antl.: „naskokonvulsíoj“
parturianta elnascadanta
parva malcara, malmultehorsa, sed tamen bonpriza
(Sed: czipa = prescau czifone paulhorsa)
páshuo pasho duobla [un mesur-unedo por vojlongoi]
{sed: pashá,pashaò = un moshto titol Orientalida,
a. synonym por viro sen-considerema, deviganta féminain al sua priservo persónea}
pashtejo (G.: weide) antane: "paštejo"
pashtuja (f) [el: pashti + uja] (G.: weideland) antl.: "paštado-regiono/-kantono"
pasigrafía (f) scribosystem ne lítteroim, sed per lex cartinettoi por ideoi (foaje solmentau syllaboi)
passajjo trapass(ir)ejo, procedo de praeter(ids)ado/trapassado, rimedo de passado, vojagjo trapassanta, preaterpassado dereczo /dereczo de trapass, selectagjo praeterpassiga el la litteratura por praelego au pristadado
{pri la scribizza „-ajj-“ en tiu caso, compari ancau la lexon „pejsajjo“ bonvolu.}
passea malrestanta/malremanea, passuvema, dépassuva
passimau vaste cai large, tutagalelae, plenczircaue, czie, czien, al cziuj
flancoi [Lat.: passim]
pastell, -o antl.: "paštelo", pentri-crajón peqena el pasto speciale
facita; ancau lo tiel pentrito
pastellopsa pastellcolora
pastil, -o antl. antana "pastelo", micra pastoletto
{Sed farmazzeute: losangjo}
pastol, -o antl.: "kuko" [cp. A.: pastry; Hisp.: pastel]
pastorell,-a (f) una pashtejca (f)
pátria (f) antl.: "patrolando", haim paísa (f)
{sed: haim,-a (fem.) = G.: heimat; "hejmujo"}
{cai: houm,-o antl. „hejmo“ (G.: Zuhause)}
páttal, -o antl.: "najlo el ligno", „kejlo“ [Hell.]
{sed generelle, metalla, ferra: haelón, haelono [Hell.: haeló-oo/haelún
patrén, patreno baptopatro [F.: parrain; Hisp.: padrino]
patychi antl.: "faldi" [Hell.: ptyssejn
patycho antl.: "faldo" [el Hell.]
{n.b.: faldo = jupo patychata [Hisp.: falda]}
paula antl. "malmulta"
paupera antl.: "malri¢a"
pauperitato antl.: "malri¢eco", "modestaj^o"
[Lat.: pauperitas,pauperitato]
paucoi paule da personai, paule da vivestagjoi [Lat.]
pauqvazzo malizza zorczagjo aguha
pausa (f) ['paûzà] antane: "paûzo"
pauvo antl.: "pavo" Des-homonyme ab 'papavo' cai 'pávida' [cp. G.: pfau; Lat.: pavo]
pávida timeme singardema, tre timema, tremtima, tro timida, timigita, malkura^gigita, malrezoluta, konsternita [Lat.]
paz, -o [paJ] antl.: "paco"
peccato antl.: "peko" (Lat.: peccatum)
peccati antl. "peki"
péctor, -o antl. "animo en brusto", la metafora signif de "ceuro",
ánimaes, humor, ánima, bona vol subconscía [Lat.]
pecudo bruto peqena
peculiara (Bulg.: ossobben) [A.: peculiar] strangjagja,
propra-aparte specialaena (G.: eigenartig)
pecúnia (f) investagjo non-mallarga, monedo summa(i) investita(i) en
profitagjo
pedico generelle por pedico cai foaje por antana "laûso"
{sed: fthírio =
cp. plantofthírio por antane "plantlaûso"}
pedr, -o antl. "štono, shton" [G.: stein)
[Hell.: pétra; Hisp.: piedra, Fr.: pierre, Rum.: piatra,
Port.: pedra, A.: petro- (pseudopraefix Anglésea), petrify
(convertidsi en pedron /pedrezzan)]
pej (+ ind.) antl.: "kiam" (sze est tempa conjunccío racontada), "tiam, kiam", "jus ..., kiam ...";
[Hell.: epéj]
ecpej antl.: "ekkiam", "en la momento kiam", "jus kiam"
pejna antl. "malsata" [Hell.: péjna
(Sed: fambra = gjuste iomette nonsyta)
pejn, -o malsyto
pejnái malsyti, montri pejnon / suiesti videble pejno (ium)
pejnigi antl.: "malsatigi", dessyti
pejnitala (G.: ausgehungert, schmächtig)
el: pejn(ig)it-al-a
pejsajj,-a (f) [pej'za:Ý] antane: "pejzajo"
pélago synonym por "mar", "marego"
{sed: pelli]
pellouo antl.: "balgo"
pelno antl.: "felo"
[Oldlat.: pelnis, Lat.: pellis, Hell.: pella]
{Sed: pelto = pelno dense volssarita}
pelotón, -o antl.: "roto", des-homonyme disde "rotacío, rotadi" [el Francesa; Hell.: pélas
pelús, peluso
[pe'lu:zò] antl.: "bluzo"
[Lat.: pelusia,
pelvo (G.: tiefe schüssel; A.: bassin, bowl, pan)
pemfi antl.: "sendi" [el Hell. pempejn]
{Sed: Usu EXPEDITE DE por indiqi epí poshto la personan au firmán expedintan la pemfagjon (item epí ferrovojaro, edc.)
pénny,pennyo antl.: "pfenigo", "penco"
pénnyoi antl.: "pfenigoj, pencoj"
penurío (m) granda mancado cai pro tio forta caridso/horsidso; granda malabundidso misér-mena
pepi [’pe:pi] (remaneas idema): G.: piepen; Fr.: pépier]
{sed: pe:p-canji, psithyri = antl.: "pepkanti", "pepadi"}
pepl, -o antl. "robeca vestajo antikva", "robajo"
peploom, -o [pe'plo:m] antl.: "steb-litajo" [Hell.]
peqena antl. "malgranda" [cp. Hisp., Port.; vd. It.: piccolo
per-
(cp. G.: ver-, voll-, vollständig, durch und durch, ganz und gar, bis zu Ende /
A.: completely, thorough(ly), through and through, all across, wholly, totally, up to the end [Lat.: per-])
{Un propón antana era: „par-“:}
percapi fine compreni (It.: capire, Germ.: kapieren)
perfácii (G.: vollbringen) antl.: „tutfinfari“, „plenumrealigi“
perpli ol (G.: weit ueber) multe pli ol
per-inanizo indivídua elmortiscso tuta pro inanizo /manco de nutragjo
persagitti sagíttoiom balle superszyshi ysqe defaeto
perámbuli tramigradi, travive passi [Lat.]
percensi pri-inspecti, tranombrante priregardi cai priparli, inspecteme prijudji eventuale selectante (Germ.:
perci antl.: "trapiki, trabori"
perculsi catabatti, catapushi, pushneqeri/pushmortigi, discatauigi, alruinigi, push-terrurigi, shocc-neqeri
percuti antane: „perkuti“,
pribatti, albatti, didi frappon, frapp-exameni, trapushi, prifrappi, ecmartell(ett)i sur
perduzi (tra multo) al-conduqi, iun successi conduqi al, movi iun al io, alyni iun fácii ion, instigi iun ysqe fáciejn ion desiratan, attingi qve faciatas io definita de iu, pelli ysq’oni fácias [Lat.]
perempta sencondicze neprege facienda, absolute agenda, excludante pridemandon au haesiton, determine nepra, dictesca, imperativa absolute
pererrari vagiri, travagadi, tien-re vagerrari, rondvagi sen ie attingi
perfácii ion successi fácii/arrangji
perfori truarigi [Fr.: perforer]
perício (G.: kenntnis aus erfahrung, erfahrung: das durchgemachthaben) lo traspertita, cogno pro spertegoi, spertaro elvivita, traspertuvagjo [Lat.: peritia]
perícoli elmetti resp. exponi al iu dangjer, condangjerigi, endangjerigi por elprovi
períejsi resti/superresti, transresti; superi, transvivi, transdiameni
per-inanizo [per-ina’niJò]
indivídua elmortiscso tuta pro inanizo/mancado de nutragjo
perioicodóm,
perioicodoma (f) (G.: umbau, Ross.: perestrojka) aliconstruado, ombstruo, transarrangjo, perczangjo
perioicodomei (G.:umbauen) aliconstruadi, ombstrui, transarrangji, perczangjumi [Hell.]
peripetío (G.: wende, wendepunkt) transczangjo, loco de prialiídso en tutálian diréccion
peripluo mares/marois circumvelado, plevado resp. navyvojado mar-czircaua, circummonda navado [Hell.: peripleoo
perisqelido antl.: "štrumppantalón (kvasaûalgluanta)", circumfemurido, calzedo pantalón faminala fereata sub ália vesto: longai calzedoi en uno combinitai cun calssonetto el idema material cai idema ellaborizza/idema ergón
[Hell.: periskelídees = strictopantalón/circumfemurido] (G.: strumpfhose)
perissa nonnecessa, malnecessa [Hell.: perittós/perissós] (G.: ueberfluessig)
perizzoom, -o antl.: "antautuko, antaûfelo"
[Hell.: to perízzooma] antepelno resp. antedrapo (circumcoxa) de barbaruloi presqenudai
perja- dp. I-E: czio dal elprovejn, spírite trapenetri, spertadejn, esciídso, cognidso, experimentejn, risco-prenejn mere al ectrovado, provejn, risco
[cp. a. G.: fahr-en
perjamonti tra-esplori tutan monton; risqi monto-grimpadon c.s.
pérjuri false jjuri [Lat.: periurare]
perjurío (G.: meineid) false-jjuro [A.: perjury]
perlabi enidsi glitte, englitti, trans-englitti, transglitti, encalzonidsi, entruídsi rápide sincovrante (G.: schluepfen)
permiss, -o antl.: "permeso", permissitagjo; ago de permissejn
permíssio ago de permissejn
permissema antl.: "malsevera"
permissi antl.: "permesi"
[A.: to permit; Lat.: permittere, permissus]
permitti traporti ysqe, trapemfi, antemetti (al decido ies), (G.: durchbringen, durchsenden, vorlegen (zur entscheidung); A.: to submit/display (for determining, deciding, or resolving a case) [Lat.: (arbitrio) permittere]
permudi elczangji:
perniso (G.: bienenfalk) (remaneas qviel antane; sed prononcsom de molla „s“ [z])
perom de (G. mittels, Fr. au moyen de)
perpathi tratoleri firme-persiste, "trastari" nonshanceleble cai brave
perpendícula verticala sur <.exp. ancau sur obliqva recto.> (G.: senkrecht abfallend, senkrecht (von oben gesehen) in die tiefe)
perpendiculaera (G.: senkrecht auf, im rechten Winkel zu, A.: in right angles to)
{sed: Pendel = pendol,-o / pendulum}
perpendículo [Lat.] {G.: (das) lot (mathematisch), (die) Senkrechte auf (von oben her), senkrecht herunterhängend auf} la vertical desupre sur un surfazzo
{sed vidu: sondoplumbo; bolido antl."plumbofadeno, streczpezilo"; scobolidi; astrobolido)
per-qessi antl.: „kontraûdeve malsekvi, tute mal^ceesti iun rendevuon/planitan renkonti^gejon, preterlasi, neglekti, ne atenti iun daton de respondo\konveno\pago, ne atenti plenumon de iu devo pro neglekto, malgrau invito viziti kunvenejon “ (G.: versaeumen, sich versäumen)
perrexi cun io pluiri, pli intro-conducante, diamenigi plu-conducante studadon, experimentadon c.s. pli cai pli profundidsante, continuígi marshadon eventuale dangjeran; antl.: "daûrigi"
[Lat.: perrigere,perrexi,perrectum]
perronn,
perronno antl.: "perono"
perrumpi perforte superi iu(j)n, per ondo attacqo enrompi cai superi locon de la fronto pólemes,
trarompi-si vojon en manseonan por furti au rabi
(G.: durchbrechen, einbrechen {.dieb etc.}; A.: to break in(to), to burglarize a house, to breach, to pierce, to penetrate, to break thru | to overcome)
[Lat.]
pérsico antl.: "persiko"
persón, persona (f) antane: "persono"
personala adj. antl.: "persona"
persónea adj. attributala antl.: "persona"
personara(f) antane: "personaro"
personell,-o antl.: "personaro"/"dungitaro"
perspecti envidenti, per-comprenemi, intelligenti,
ecrecogne compreni complete
perspícua travidebla;
perstringi ánimae profunde tushi, profunde exciti [cp. Lat.]
pertamáa [el: per- + tama-a] antl.: "tute malluma, plenmalhela", "komplete senlumi^ginta"
{Notu bone: tamaò antl.: "duonlumo"}
perveni ysqeveni cze, traveni ysqe (G.:
pesa ['peza] antl. "peza"
Sed antana "pesi" mudaris al: vaessi, cai antana "pesilo" al: vaess,-o
peshter, -o antl.: "groto"; cammantr, antro cumpita, artefacita au naturala (ubí oni ion adoras).[Bulg./Ross.: peshtera]
péssima plej losha, plej malbona, malóptima
pestardi crevigi shargagjon de pulvo c.s.| explodigi - cai tiel dissaltigi en la aéron (G.: in die Luft jagen, spengen; A.: to blast, to blow up)
pesto (remaneas qviel antane) (G.: pest)
pestífera antl.: "pestoportanta", infecta, contamina per pesto
petrossel,-o antl. "petroselo"
petolanza (f) (G.: unverschaemtheit, frechheit, boeser mutwille, straefliche leichtfertigkeit) senhontéa (f), malrespecto, frivolezza mávea, facilánima punotidsa [Lat.: petulantia]
petolanzarda malrespectemanta, senhonte malrespectanta
peul,-o [pø:l] antl.: "poleno"
[Ross.: pyljcsá; pylitj
pez, -o [peszh] antl.: "fišo" [Hisp.]
pezenti antl.: "agrable fišelementi/sentig^i en sia elemento"
pezca (f) ['peszhkà] pez-capto (per reto) [Hisp.]
pezcado antl.: "fiškaptado"
pezcadejr, -o antl.: "fiškaptisto" [Hisp.: pescador]
reto pezcadejra reto pezcapta
piacli pente pagi, rebonigi [Lat.]
{sed: cajaushi = antl. ‘pentofari’. }
piana sin reteneme malcluta, malclutanta praecipe pp. tonoi, música
{sed: pianoforto = antl.: "piano" (instrumento)}
píccola nongrave malmulta, iometta, pauléttoma
picnico antane: "pikniko" (cp. Fr.: pique-nique)
pictor, -o pentristo artoplena, - artypragmanta
pícuo montesumma aqida, alt-aqido montes/montares
picuri antl.: "stebi" [cp. Fr.: piqûre]
piedo piedo (remaneas!)
piedarcsa (G.: schnellfueßig; Hell.: podarkees) velocepieda
piedarci movidsi velocipieda
piedegái (G.: stapfen) pese iri, pese marshi
piedegaò,
(~ marco) (G.: fußstapfen)
piedmarco, tia marco de pese-marshuvo
piera
exp.:
instrumento piera música,
ácido piera soldad(o),
instruccío piera muntad,
calibrill piera rimesuri,
mástico piera pangagjo, edc.
[I-E.: Öfor- / Öper-
{sed: gjeto; haundigo, qvajo antl. "piero"}
pieriss, -o antl.: "brasikpapilio" (G.: kohlweißling)
piess,-o antl.: "peco" [Fr.: pièce]
depiessi disvendi po-detállie
pifaui antl.: "aperigi"; "veršajnigi"
{Aber: dessapperi = malapperigi]
pigno garantiagjo [Lat.: pignus,pignoris]
ion pignim
preni pignigi
pimpa sex-allicza
pindo semilitro
pingli antane: "pinglopiki"
pingl, -o (remaneas) metalla vastangetto, aqida cze unu extrem cai provisita cze la oltra per capo, usata por piqe fixi telon, paperoin edc.
pinguín, pinguino antane: "pingvino"
pinjón, pinjono antl.: "dentrad(et)o" [Fr.: pignon]
pinopi [G.: pinnen; A.: to pin up] fixi per cziveto en armuaron au muron ctp.
pinop gyrlo (G.:/A.: Pin-up Girl) gyrlfoto pinopita
pioczo picfossill (G.: hacke; doppelhacke mit spitze und karst),
(A.: pick, pickaxe, digging tool)
pioji antl.: "trinki"
[Indo-Europesae: Öpi-, Öpoi-, Öpo-; Lat.: potum
pipti antl.: "stumbli", ancau: prosscadi [Hell.]
piqi sole antílocau: "pikvundi" [Fr.] {cp. pingli por: "pinglopiki"}
{cai: tundetti = antl.: "enpiki"} cp. Lat.]
{cai: bocsqi = antl.: "pinglari" [Slav.]
{cai: dacni = antl.: "venene piki"} [Hell.]
pirco antl.: "ringmuro"
[cp. I-E.: Ö bhergh-
píshoqi antane: "pisi"
pishoqório installagjo cun plurai pishoqejoi aqve priflueblai cai abconduco constante purata
pisno [pi:znò] antl.: "pizo" [Hell.: písos; Lat.: pisum]
{Sed cp. apiso antl. "piro"}
pisti (G.: stampfen) verticale subbatti ion per vástang fin, pendreco, dervo, pistill, c.s.
{sed: terrbatti/pisti/bainarci firma per la piedoi =crui}
piti antl.: "sinki", "malleviìi"
[Hell.: piptejn; Oldhell.: pi-petejn; I-E.: Öpet- <ópteri-cadi>]:
mallevidsi; lante catauidsi/cadi shancele; lante alfundidsi en iu médio (aqva au aéromar).
{Antana "sinkigi/senki šipon" substituidsis per "catadyi"}
{Antana "mallevi" substituidsis per "ospusqi, albassi"}
pitrytti flirti en senso de flirte parauópteri
[Hell.: pteryttejn; cp. a. Lingunae: 'piti' ac ópteri']
pjago (G.: hain) antl.: „arbareto iam iel sankta (kun eventualaj postrestajoj de iam malkristana sanktejo au sanktajo)“
pjagán,pjagano antl. „malkristano“, un puantheisto
pivo antl.: "biero" [el Bulg./Ross.]
pizzá, pizzao [It. pizza; G.: pizza] pata pastol píccole feczita glufarinacza, garnita per tomato ac colbass orboi edc. surfrititai
placo antl.: "plato, platajjo", "slabo"
lithuplaco antl.: "(štona) slabo"
{Sed: platta remaneis, antane: "plata"}
{Cai nepre notu: slaba = elczerpidsanta, senforta}
placo de ligno (G.: holzschichtplatte)
ligno placa piera (G.: holzfurnier)
armuaro
plaendi antl.: "plendi" [Fr. plaindre, A.: to complain]
plaesi ['plæ:zi] antl.: "pla¢i"
{sed cp. complaesi, plaesur}
plaesur, -o antane: "plezuro"
plagi- [’plagì] praefix téchnica signanta transversalon; exp.: plagiprofil, area plagiseccsa [Hell.]
plagiaeri el textoi foranai ion elscribi, djin alproprigi praetendante tion en publigado sua propra pragmo esti [A.: plagiarize; cp. Fr. plagiaire (‘plagi-elscribejro’)]
plagiaeragjo (G.: plagiat; A.: litterary theft, stolen expression, plagiarism)
plagiaer(em)ul,-o (Fr.: plagiaire)
plagja (f) antl.: strando
alplagji (G.: stranden) el la mar al iu plagja jjetatir
plamau (adv.) en tuta publiqezza, tute aperte-malcashe, publiqece, hildaje [contrahite el: 'palamau', cp. Lat.: palam]
plana antl.: "ebena"
planía (f) antl.: "ebenejo", "ebenujo", "ebenajo"
planía bassa antl.: "ebena regiono"
planíà/planíaes,
planiana,
planiesta antane: "ebeneja" "de la ebenujo"
planioda signita per la planitato etendita
altoplanía (f) antl.: "altebenajo“
planczi antl.: "gladi" [Hisp.: planchar]
plané, planeo (flugwerk, tragfluegelflaeche)
planeda (f) antl.: „planedo“
planedária (G.: planetarisch) cun funcción planedécea
{Sed: planedarejo = G.: Planetarium}
plass, -o antl.: "sidloko /meti^g’loko"; "vendi^g’loko"
plassi antl.: "porside/etalante loki", "meti en antaûe difinitan,
kiomeble unuarangan, lokon", "celtrafe loki",
etale loqi, tre bone loqi, ancau qviam al vendidso resp. al
ecuso, ecfirmáejn, praesento [Fr.: placer; G.: placieren;
A.: to place]
{sed: plazza (f) = antane: "placo"}
plast(mass)o antane: "plasto", "artefarita materi(al)o"
plástica antl.: "bildeca, il
plasticagjo [G.: plastik, bildwerk, koerperlichkeit]
plástiqi antl.: "bildigi", figure-cartine, pictore au sculptore praesenti
tiel qve oni povas bone re-imagi
platta antane: "plata"
plattell,-o antl.: "subtaso", subcupo
plattuja (f) antl.: "plata lando", "malalta lando", "platlando"
altoplattuja (f)
(G.: hochplatteau) antl.: "altebena^jo", „altoplata^jo“
plaustr, -o czargjo czarro czevalltirata, czargjovectur por czevall tiro
(G.: Fuhrwerk)
plavo antl.: "nag^ilo"
[cp. Sanscritesae: plávate
plazza (f) ['platsa:]
antane: "placo" ['platsò]
ple- dp. I-E.: czio dal plectejn; cosh, coshagjo; plenigi.
pleporti porti en cosh, grandan qvanton (dé)porti
plecti remaneas idema: plekti
[I-E.rádico: plek-; Protodjerm.: plekt-;
G.: flechten; cp. Fr. plet; Ross.: (s)pleténie
pleczo antl.: "šultro"
(Donite qve antana „šultro“ cun "sultra" (= G.: schwuel),
cai cun "shuldo" cai "shutroi" homofonidso tro próxima
estus)
pleczi antl.: "šultri", pleczyporti
plejste antl.: "plej multe" (G.: am meisten)
plejsto
plejstai
plénum, -o plensynvén, plenconsido [Germ.: plenum; el Lat.]
plerum en la plejmulto de casoi, pleje, plej saepe (Germ.: meistens,
in der mehrzahl der fälle, meistenteils)
pleti ['ple:ti] (kla¢i)
[Ross.: spljetnja
pleuggo antl.: "štopilo" [A.: plug; cp. G.: pflock]
{sed: tvanqi = antl.: "štopi"}
pleur, -o antl.: "ripo" [el Hell.]
plevi antl.: "veturigi", generelle vecturigi czu colawon, czu lembon edc.
[Hell.: plejn
pli- en compósitoi verbai cun 'pli-' omitteblas '-ig-', reqva la
praefix 'pli-' estu considerata normale como transitiviga,
qviam en verbo (exp.: pligrandi, plipeqeni, plialti, edc.)
plico (G. hosenfalte, faltenlinie) patychagjo liniala; patycho
vaporpremita pantalona /tela
plise! ['pli:ze] mi petas! Bonvolu.
(Sed: pliss, -o Germ.: Rockfalte)
pliss, -o [G./Fr.: plissee]
parto de jupo/tel, planczita en multege da plicoi parallelai
plócam, plócamo antl.: "buklo" [Hell.: plókamos, plokamís; G.: locke]
plongji salti en la aqvan, catasalti en aqvan por nagji au submergji
plumpa (remaneas qviel antane) maleleganta, sentacta
[parencsa al: plumbesca]
plunco antl.: "bavo / bafo" [Bulg.: pljunca; Ross.: pljevatj <-craczi.>]
plunqi salivumi, salivon jjeti
pneum, -o [pnøm] spiretto, suava blovetto [Hell.]
{Sed: pneumato antl.: "pneumatiko" (gummtubo automobil- au motocyclo-rueda)}
{Cai: pneumática = adj. pri 'pneumato' cai pri pneumatico
poari antl.: "trinkigi", cai: enbushigi piojagjon ium
[A.: to pour; cp. Hung.: pohár (= poco)]; vidu ancau: instilli
poco antl.: "glaso" [Lat.: poculum; Hell.: potéerion;
cp. H.: bocal]
{sed: vitro = matéria crystall-placca}
podo besto piedo dispara del suba piedo/arrierpiedo homnes ac
migrosimies [Hell.: pus, podós; G. pfote]
podnesti antl. "ofri, man^goprezenti" [Ross.]
{Sed: podnesti al iu qvasi reg^o: regali}
{Notu bone: gnesdo antl.: "nesto"}
poesía (f) antane: "poezio"
poica antl.: "bunta" [Hell.: poikílos]
pointi ion exemple bastónaqide qvasitushi /montri al, puncti (pointi al) al io
poisa (f) aeqvilíbrio-tenado, stado aeoorea, riblancidsado, sinteno diffícila en aeqvilíbrio, sinportado gjusta elbalancita [A.: poise]
pojass, -o [Ross.] antl. "korpozono, zoneto", cíngol tallía
{Sed: zon,-a (f) = granda strio pejsajja, paisala}
pol, -o antl.: "poluso" [Lat.]
circumpoluja (f) antl.: "¢irkaûpolusa regiono"
{sed: Polón, Polono = antl. "polo, pollandano"}
pólem, -o malamico milita [Hell.: polémios]
polícia (f) antl.: "polico"
policián,
policiano membr políciaes
politeja f. (G.: staatsverfassung, staatsordnung; A.: political constitution, polity, public administration, state order and rules) [Hell.]
constitucío política, Estato ordo ac régulai gvidai, administracío pública
políz, polizo antl.: "poliso", certigill assecuranza
pólleco pachydáctylo [Lat.: digitus pollex]
pollecana peqena qviel solmenta pachydáctylo
pollido antl.: "birdido" [Hisp.: polluelo, pollita]
pol,-o antl.: "poluso"
pola urso au: urs Arctissana
polária portanta la funccionan de pol, cun galela su
poluja (f) regiona terraes circumpolária (norde au sule)
{sed: circl ´Arctissaes (G.: polarkreis)}
Polón, -o antl.: "polo, pollandano"
Polónia antl.: "Polujo, Polío"
Polonesa (f) antl.: "pola lingvo"
polonaes, -o antl.: "polonezo"
polpo granda octopus
polter, -o antl.: "fisoldata¢aro", "dungotrupo", truppo de emplójsoldatoi, bando de myzzunoi [Magrebiniesae],
synonym ancau de la Regja Armeo de Magrebínia
{notu cze-oríe: Magrebínia situas ie ain migau Osmánia, Jiddanuja, Paqestánia, Polónia, Róssia ac Ucraínia, Rumánia, Hungária, Turcménia, Aegýptia, Marocco, Austria, Algéria, Cashmíria, Libyánia, Sintuja, Czéchia, Mauretánia, Bulgária, Usbeqestánia, Arménia, Sérbia, Pérsia ac Afganestánia, seqvum le author de la satyroi "Stóryoi Magrebinosai", Gregor von Rezzori}
poltrona antl.: "malkura^ga"
poly- antl. "poli-", dp. I-E: dal multitato, plurezza, multe-/mult-, plur- [prarádico: pel, Sanscrite: purús].
Exp. polyathlona = multe corpobatale/ luctade venculda cai batalsperta;
polyrego = multecapezza (f) en regado, sen unuella commando homogena supera: La multinacionalai armeoi del Nord-Atlantíca Pacto (NAPO) pro polylinguezza edí polyrego aro tre fácile perturbeblai
poni en posícion metti/arrangji, starige metti (sur ion)
ponderabil, -o coso vaessebla, calqylebla
{malo: imponderabil, -o}
pondo (G.: wucht] massoforto qineta, peso-impeto [cp. Lat.: pondus]
pondri demetti ovon/ovoin el corpo su en gnesdon, qviel fáciaz pezina, reptilina, sauriína, birdina
populaera antl.: „populara“, propter des’homonymado ab „popolar-o/-a“ ancau exsistanta
póqeri antane: "pokeri"
por
{sed antana praefix "por-", qviel exp. en antana "porvivajo", cai interdum (sed ne cziam) ancau praefix "per- " qviel en antana "perlabori", praestaras esprimatir per praefix "epí-"; do: epivivagjo; epilabori}
porción,
porciona (f) antane: "porcio"
porjo antl.: "pado" [cp. Hell.: poros; cp. poreuejn, pejrejn; OldHell.: perjoo]
porna malczasta
porpi butonumi [Hell.]
porpita butonumita (ancau figurative), tre reservita-si
porporti externe conveji como signif, (tra)signifyni, (consignife) implici, „porti por contaen |senso“, praetendi la signifon, indiqi qviel signifon, praeportarci cun si la comprenynon, sense contaeni, enteni como senso, enseshi la signifon de, mervole porti por esprimi, meri-si esprimon de
[A.: to purport, to convey outwardly as the meaning, ~~ to imply, to signify] (G.: zum inhalt haben, enthalten, bedeuten sollen, als bedeutung angeben|vortragen, als den sinn einer sache angeben, die bedeutung haben sollen, besagen, die bedeutung in sich tragen, damit gemeint sein
porporto (G.: angebliche bedeutung, das damit gemeinte) signifo imdiza, ~ praetextita; lo per tio intendata como senso, lo mervolata
[A.: (the) purport]
portefeul,-o (Fr.: portefeuille) lettrujo staethaposhe portata, saepe banc-notoin contena apud passporto, czaufforill (=legitimill por czauffori vecturon), czec-cajer, cambialaro, edc.; certa summ da monedo tenata en reservo, au rimedoi curtatermue praeteblai
posali antl.: „pekli“ [Ross.: po-solitj]
pososs, (posossa) pronóm interrogativa ac relativa:
qviel/qviom longe/a (?), qviel/qviom vaste/a (?), qviel/qviom grande/a (?), qviel/qviom alte/a (?), qviel/qviom large/a (?), qviel/qviom diamene/-a (?)
[el Helenesa].
Exp.: Posossa est tiu ce arbo? Posóss diamenas tiu convén? Posóss etendidsas tiu campego? Posossai aro la megatheríoi? - Colossai! Tiu edifizzo, posossa id mejas esti, tamen ne povas attingi la czielon.
possedi antl.: "posedi", (foaje ancau antl.:) "havi"
Símilai aro, cai tial ne aparte alfabet-registritai, la qejnai:
amasso, masso, rasso, casso, Rossa, bassa (malalta), busso,
qissi,
congresso, degressi, progressi, pressi, strasso, fossi, Hessoi, pissi,
shossoi, czausseo, vaessi, passi, jess, jessi, tasso, mausso, assisti,
assessor, accessora, czessi, less, dossier, leuss, gissi, brasso, plisso,
assano (de jogo), splissi, lassi, hissi, czassi, tussi, promiss, grassa,
sprossi, haussero, rimesso, rimorsso, strátuss, fócuss, cassiss, narciss,
successi, sussuri, tribúnuss, triass, tensso, pensso, classo, cussén,
possibla, gresso, grosso, glossaro, glissi, fussil, fossilío, flossi, fortress,
fissío, endossi, embarass, emissioni, comissión, excessa, edelwejss,
dressi, dissipi, desserto, demissioni, missío, fracassi, bussol, brossi,
bosso, bluss, bassén, bássuo, rosso, Hellass, glóbuss, glaciss, fricassi,
frijsso, fassón, fassado, peniss, drosso, círruss, burnuss, bolsso, Assyro,
assecuri, asserti, assiso, associagjo, associaci, assimili, assymetría,
assigni, assídua, assambleo, anssamble, asso, pusso, ánuss, angviss,
ambassador, agressi, adressi, adonissa, abscisso, opressi, princess,
clandessa, confessi, confessío, professío, vídniss, fáernessa, riussi,
passabla, mestress, massagji, lassenco, finessoi, colossala, coloss,
imperess, harmossa, chariss, hybriss, grauss, forssyo, exituss, eoss,
devisso, dismissi, cénsuss, bolss, assembli, ariess, arossi, assumpi,
espissa, esse-, posossa, petrosselo, prássina, clássica, disserti, anass,
lessivo, perissa, praessenti, promiss, edc.
poshtejo posht'officejo
postmerídio antl.: "posttagmezo"
p.m. brevo de 'en la postmerídio'
a.m. brevo de 'en la antemerídio'
{cai: dejleo antl.: "malfrua posttagmezo"}
potato antl.: "terpomo"
poudri (G.: bestaeuben, (be)pudern; A.: to cover with dust,
to powder, to dust; to pollinate) antl.: „pudri“ [Fr.]
{abhomonyme disde „putri“ (faulen)}
pourposi antl.: „havi la utilpinc^on, la celitecon ...;
persekvi la celon...; havi la (subjektivan) sencon ...“
[Old-Fr.: pourposer, A.: the purpose]
pourposo mero subjective mettita, prossobjectivo su mem posita,
mero mem-evidenta, fin aemata almerata, útilpinczo
povable (G.: vielleicht) povas eventuale, possible esti
prado herbejo (ricza, varía)
praduja (f) {G.: wiesengrund} antl.: "herbejo grundo"
prae tempe antau / {Sed: praè = ['pra:e]}
praebeti donazzon au dzibon praesenti, regali, prograci,
dalmontri, epipruvi, man-doni gratuite, mane transdoni
gravagjon [Lat.: praebere,praebetum; cp. ancau 'debeto']
(G.: gewaehren,
praecaujjoi praepar epí minazzantagjo, arrangjoi singardai epí ómniai
eventualoi
praecedenz, -o [prætse'denJ]
[G.: präzedenz(fall)] jura caso gvidodona por casoi futúreai
egalai au símilai; judjocaso referita, qvi devolvitis ideme
praecedor,-o anteúl en offizzo, raicarl / laborloco au institucío, qvies
fýlacon transprenis áliu.
malsuccedor [A.: predecessor]
praecipiti antane: precipiti praecipitidli (G.: etw.
praecoza tre prae-proja {proja remplazzas "frua"} [Lat.]
praediqi antane: "prediki" [Lat.: praedicare
praediqejo antl.: "pre^gejo"
{"pregjejo" contraue solmentau una cappella est}
praefaczo antl.: "prefaco"
praegi antl.: "pregi“, „ladotransformi sub premego“,
„teknike premformi" [G.: praegen, Djerm: brahhjan]
praehistória f. antl.: "prehistorío"
praehistoriella antl.: "prehistoría" (adj.) [el:--stori-iell-a]
praejudjo antl.: "antauju^go"
praelima (G.: vorläufig, vorbereitend, einleitend) enconducanta,
introduzanta, provisoresca, praepar(ant)a
praematura praetempe matura
práemio ['præmiò] antl.: "premio"
praenumi álilexo por: praepagi/"ante"pagi [Fr. prénumérer]
(el: prae + num-i; num = monederco)
praeoccupidsi antl.: "prozorgi"
{cai: cuidado = antl.: "zorgo"}
praeoritato (F.: priorité) antl.: „antaûrangeco“
máxima praeoritat
plej alta prioritato
praepostra contrasensa, sense inversita, sen-sensarcsa, qvasi staranta
surcape, plej-idiota, nullmenta pp. cosoi [A.: preposterous]
praepotenta tro potencsanta, tro-potencema, grande arroga-si, trofiera,
arrogant(eg)a, orgoila, impertinentema, feu-praesumpacza
praeregi (símile cun): ´exsisti´, conservi posícion su (contrau)
praería (f) antl. "prerio"
praerogativo praedelecta/anteprena raito pri io, pravizza jure securita
praescribi antane: "preskribi"
praescripto antane: "prescribo"
praescripta devige praescribita
praesencso as-tempo, antl.: presenco
praesenza (f) antane: "prezenco", estantezza, czeésto
praesénzea czeésta, sin offertanta
{cp.: alesta; absenza}
praesenti [præ'zenti]
antl.: "prezenti"
{sed: praessenti antl. "antaûsenti"}
ideme van: praeter, praepari, praemío, praegi, praecisa, praevenci/praevenciva, praetexto, praecedenta /praecedencso, praescripto, praetendi, praeta, praetérito, praetor, praesencso, praesenza (f), praesidi, praeferi, praefix, praematura, praevariqi, praemiss, praeludo, praelegi, praelato, praemium, praeposto, praeservi/ praeservativo, praepucío, praedestini, praediqi, praedilecto, praefecto, praebendo, praecipiti, praecipitidli (procelli), praecipitato, praedo, praecipiala, praeposício, praehistoría, praedisponi, praedicato/praedicativo, praemolar, praepositivo, praescribi, praetérito, praesidento, praesídio, praedicta/praedicti, praegnanta, praecepto, praecessío
(praessenti [præ:'senti] tempe antessenti: práeam senti)
praeservi praepari cai longtempe conservi fructoin, legomoin, exp. bollitain enigante en poqegoin hermétiqe fermeblain
praesidi antl.: "prezidi"
praesidanto antl.: "prezidanto"
Praesidanto antl.: "prezidento"
praesídio antl.: "prezidantaro, prezidejo"
praessenti (prae-senti) antl.: "antausenti" (ce-tie contrante al "praesenti" la "s" de "senti" duoblidsis mere de des-homonymado)
praesumpa (G.: anmaßend, vorlaut) arroga-si, praerápida en judjejn
praeta antane: „preta“ [Lat.: praesta, Fr. prêt]
praetendi antl. "pretendi"
praeter remaneas idema, antane: „preter“
praeterqvam antane: "escepte de ke", "krom ke"
praetório antl.: "stabo" [Lat.]
praeva antl.: "jus-antaûa", tempe antaua: plej próxime anteíra / facita prae wail (jjussa)
praevali (G.: etw. ueberwiegen, jemanden uebertreffen an, jemandem ueberlegen sein) supervalori|superpesi ion, superi iun (en) da
praevali sur (G.: obsiegen ueber) fine venqi super
praevalenti anterange esti decida por, suiesti valor decida prae czio ália
{n.b.: vallé, vallea f. = antílocau „valo“}
pragmi antl.: "verki"; pragmo remplazzas "verko" [Hell.: to pragma]
pragmática
pramanzo [pra'manJò]
pyro qvirlill, pyrillo methodom de frottadejn un sticqes centron - truette en asserettoi au trabettoi cruce confixitai
[Sanscrite: pramantha, cp.Hell.: Prométhev(i)s]
prana antl.: "milda", ancau: suava; softa (: vocze) [Hell.: pra~jos,praej~a,pra~on; San.: prínati
prássina verda de spezzo tre syta, plena, "suca" [Lat.: prasinus; G.: sattgruen, von saftigem gruen]
prashtani continue craccadi qviel exp. de motoroi, mitral edc. [Slav.]
(G.: rattern)
prauni reduzi \ alczessigi doloron
[Hell.: prajynejn, praunejn]
preciosa multevalora, valorega [lat. pretium
pregji antane: „pre^gi“
(des-homonyme ab "praegi"
[Lat.: precari; It.: pregare; A.: pray; Fr.: prier; prière]
prejdo antl. "predo" (G.: beute) [Lat.: praeda; A.: prey]
preli antl.: "premegi" [cp. Lat.: prelum]
(vd. G.: quetsche, presse, kelter)
{cp. zlai = (G.: quetschen, ausquetschen) (el)premegi
prensa (f) gazettara; riporteraro de cái gazettai cái radiofonía ac televisión [It.]
preqaera diffícila/pericolosa cai portanta eventuale malsavon, ei suiestanta néniom da stabil, secur, certo, sed pli vere cziom de ancorau praepruvendo, praecontrolendo, prae-examenindo, crom-estanta cziusecunde aeqvirevoqebla
(G.: prekär, heikel) [F.: précaire; cp. Lat. precarius]
prescau antane: „preskaû“
presqe-solmentau antl.: "preskaû nur"
presti elproductivi ion (grandan), bonege elfácii faciendagjon en tempo niere curta
preudo ['pro/dò] antl.: "prodo" (PIV), (G.: recke), "kavaliro fama pro sia kura^go kaj aventuroj/heroajoj" [Fr.: preux <.brava, preudo, heró.>; Oldfr.: prud; Anglosaxonesae: prût; cp. A.: proud]
pricqi diss-elplanti en humon| arriaton plantidettoin por varjjevon au arboin novain xaetrofi
prima 1-a (ordiga nombr de 1) antl.: "unua"
primária portanta la funccionan de primesto
princess, -a f. antl.: "re^gidino"; "princidino"
prinz, -o ['prinJò]
antl.: "re^gido", resp. "princido", "dukido"
{sed: exarcho antl.: "princo";
exarchuja (f) antl.: "princlando"}
pringi antl.: "šmiri" [cp. Hisp.: pringoso]
printo antl.: "surpremeto kun postsigno, enpreseto"
priregi a. antl. "havi" (nesse: teni; possedi; ium esti)
privilégio antane: "privilegio"
prizo ['pri:Jò] antl.: "prezo"
[Fr.: prix, A.: price, G.: preis; Lat.: pretium]
prizinda antl.: "inda
{sed: digna}
pro, (nostra praeposício Língunea:)
propter pro (fortiore esprimita) [Lat.]
{Sed notu:
„pro-„ como pseudopraefix en iuj lexoi transprenitai ancau povas signifi (qviel pseudopraefix Hellenésea):
prae, prime, de prae, praeve, antau, fronte, el arrier, el sub, coram, plamau, pross, antauen, aván, contrau, el por, el, por, qvau, antílocau, praefere de, anau, re}
probi (G.: erproben, einer Bewährung unterziehen, vollständig und ausgiebig prüfen, durchtesten) pruvadi ies renomon, pruvidsigi correcta, tratesti, perprovadi ac pertesti.
probita (G.: bewährt) elpruvita como tyga/honesta
probizza (f) probitezza (f) (brevite)
procazza maldiscreta, sintrudema
procedi
procedo antane: "procezo"
procelli antl.: "štormkuri", „tre rapid-iri“ , prossrápidi, , prosstreggi (avánspeshi) [Hisp.: proceloso; Lat.: procella
process,-o antane: "proceso; procezo" procul de malpróxime, fuerunde [Lat., 3a signif]
procuri antl.: "havigi", alsuiestigi-si, pricuidade alportigi/alporti, organisi la aleston de io
[A.: procure, Lat.: procurare]
procuracío antl. "prokuro" [A.: procuration, proxy]
procurazzeuto antl. "prokuristo". <.cziam ..-i-ist.. iscsas: ..-eut-..>
proczeti antau público clutelegi, antl.: "laûtlegi" [Bulg.: proczetá; Ross.]
prodidi fueradoni, dédoni, deseri, délassi, ne plu ajuvi, perfidi ostavante [Hell.]
prodígua antane: "prodiga" {Des-homonymo ab 'pro-dig-a'
[cp. A.: prodigal; Fr.: prodigue(r); Hisp.: prodigar; Lat.: prodigus]
produzi [pro’du:szhi] antl.: "produkti"
producción,
producciona (f) antl.: "produkcio"
producto antane: "produkto, produkto"
produtto resulto de multiplicacío factorois
{sed: producto = lo elriussito el agrado au fabricado}
profecte (A.: indeed, G.: in der Tat) antl.: do vere, efektive, jess fakte [Lat.: profecto]
proferi (qvio meliora est ol "profejri"; confús cun ferro metall ne pritimata): eligi parlon, elbushigi opinionan (evtl. abrupte, vehemente; resp. entute ion dizi pri them desirata, demandata)
profici ecmarshigi, elmarshigi, anaulevidsigi, pellbudi, elauni, elen-igi, elhushigi, doni signalon epí levidso cai elmarsh/fueramarshado
progéneo ido, posteulo (G.: nachkomme) [Lat.: progenies]
projecto multifoaje antílocau antana "plano"
prohibi malpermissi
prohini sei, dédoni, tute abandoni, resigni pri, ne plu reteni, el-délassi, ne plu subteni/ajuvi [Hell.]
prohistani metti/poni antaue(n), metti/poni al la aqido de/ al la antauo de, praesidyni [Hell.]
proja antl.: "frua"
[Hell.: proo-í, proo-imos; I-E. rádico: proo-]
prólobo antl.: „kropo“ (A.: craw, crop) [Hell.]
proleva lanuge malpesa, ege malpesa
promiss, -o antane: "promeso" [Lat.: promittere,promissus; A.: promise; Fr.: la promesse]
promissi antl.: "promesi"
propagi disvastigi
propeni antl. „trejni“, longe prae-exerci cai praepari iun/iujn imnoje por sporta presto edí instructi tiumere [cp. Hell.: proponeîn]
.... {n.b.: peni = sich mühen, sich anstrengen}
propéneo .... antl.: „propeno“ (A.: propene), hydrocarbido gasa, nonsaturita, C3H6
propenss, -o antl.: "antaûzorgo, antaûzorga rimedo"
propinqva objecte parencsa, cose parencsa [Lat.]
propisha amiqe disposita al, qiunata al, dzermceura qvau, favorulda
proporcío (qviel antane): proporcio
proprieté, proprieteo antl.: "proprieto"
{Cp. i.a.: humanité, humanitea (f) antl. "homnaro"}
propter fortigo de "pro" [el Latinesa]. (Recommendinde propter distingo securiora disde "por" ac "po", edí disde la pseudopraefix "pro-" en senso de "pross"
propylaeo (G. groszes portal,
antl.: "antauhalo (templa), portalo grandega"
proqyón, proqyono antl. "prociono"
prorogo temp-aldón píccola, postponagjo tre peqena concedita da
tempo; diamenigo ege curttempa
(G.: kleiner aufschub, stundung) [Lat.: prorogare]
{sed: migno = wailetto tre micra; momentetto,
antl.: "palpebrumo" [Ross./Bulg.: mig; mignovén
pross- (nostra praefix Lingúnea por signi sole pri:) anteiranta, antecurranta(-e), praeaván-, alfronte(n), al cze.
{Sed notu, ímeas en lexoi transprenitai el la Hellenesa la pseudopraefix „ pros“- en senso de:
crom, addite, [pròs] prosthete, pli sur; de, el de, flanqe de, seqvum opinión/dício de, im; qvau, por; antau, al aván, pross, al cze, ysqe, pli-; cze, apud, close de, al cis, de trans al; versau, epí, pri, al, contrau; mere al, por fin al. Tiuj definoi tamen aro tro multai por transprenidsi al Linguna.}
prosa (f) [pro:za:] antane: "prozo"
prosái elmetti dismontre sobran prosan
prosáica adj. de prosa [G.: prosaisch, nuechtern]
prosa ficción antl.: "prozfikcio"
pross (praeposício) antauen, aván al la aqido de; cziam pli-avanen ancorau nonscie ysqe qvien; accesse al
[cp. Bulg. pro-; Lat. pro-; Ross. pro-; Hell. prós (=por)]
prossfuera en futball: prossposício de un curristo sola sen accompán parallela de áliu idemes teímes antau la gol del adversário (G.: "abseits", F.: hors-jeu)
prossaeco devo/ligagjo morala pro servo/pro dejjor
(G.: pflicht) [Hell.]
prossaecóas {cun infix envolva, implica: „-ó-“}
(G.: man sollte unbedingt, es ziemt sich sehr) endecege est, oni est endevidsata
Exp.: Il industríins tilleduqi apprentizoin prossaecóas
prossfoni alparli (personode), alvoqi iun, sin adressi personode al iu
prosheo aqva jjet{ids}o (G.: wasserstrahl) [cp. Hell.: proxeómenon hydoor]
{n.b.: shei = (intr.) antl. „s^pruci“} [Hell.]
{sed: raini = (tr.) antl. „s^prucigi“} [Hell.]
prostheti crome aldoni, additi, alponi, almetti, aligi; aldizi, alremarqyni [el Hellenéseai pross + titheemi]
prostheti-si alidsi al, ec-coniri, prossmetti sin solidara cun; con-accepti opinionan/prijudjon de affaer [Hell.]
protegi pro io abrite tegi ion, supercovri, abriti contrau attacco, defensi, teni la manon super io resp. antau ion - dal defenso, ecuon antauteni, praeservi ion dal
protegumi (G.: protegieren, Protektion gewaehren) antl.: „protekti“, - ajuve praefavori iun au qvau iu, doni protecton dammagje al aspirantoi generellai
protecto protegaso, protegizza (f), defendo desupra, covro defenda ac abritado, patronado
protector,-o protectejro instituita
protectorátuo (A.: protectorate)
protocoll, -o antane: "protokolo" [It.]
prototypo antl.: "mustro", sze tio la prima elseqvizza est de produzzado, seqvum qvi faciatu la plio; foaje solmentau la prima generelle por generacíoi da typoi seqvantai, seqvontai de idema product ideo
protracti [A.: to protract; Lat.: protrahere,protractum]
en longon, praecipe longdiamenon etendarci
prouna prossclinita, montranta tendencson versau/al, inclinema al, acceptema (por); cataclin(it)a, declividsa, fácile infectebla de, inclina al infectidso
[A.: prone; Lat.: pronus]
próxima antl.: "proksima"
provecti [Lat.: provehor, provectus sum
providi antl.: „antaudestini“, „antauvidigi ke faratu“, „enplani“, „antaûzorgi ke“
providite qve (G.: vorgesehen dahs/vorausgesetzt dahs wenigstens, wofern, wenn nur; Fr.: pourvu que) praemissite qve, antecondiczite alminu qve
provinza (f) [pro'vinszha:] antane: "provinco"
prudenzo antl.: "prudenteco" [Lat.: prudentia
prunti (ium ion) „pruntedoni“, (nach Butin-Sommer)
{n.b.: saimi = antl. „pruntepreni“)
pruspreto antl.: "busprito"
{pruo = navobecco}
pryda antl. "pruda"
{Sed: prudenta}
psamm, -o antl.: "gruzo", szabl pachygraina, gravell peqena [Hell.]
pseudo- (praefix:) ancau antane: pseûdo-
malpseuda (G.:untrüglich); (A.: infallible, unfailing)
antl.: netrompa, netrompabla
la malpseudezza (G.: untrüglichkeit; A.: infallibility)
[Hell.: tò ’apseudés]
pseudosensa (G.: aberwitzig) antl.: "aventurmensa"; "kompletfreneza", "sensenca";
psila senvolssa, lissa-calva; senpluma, desplumita; vaca/sena, sen io ain, vacamana; czionelca, senajuva; monedonelca, senfinánzea - [Hell.]
{generelle: calva, (praecipe por:) senarb(ar)a; senvegetagja}
psilagjo (G.: glatze) surcapa parta au tuta senvolssejo
psithyri antl.: "pepadi, pepkanti" [Hell.] (G. zwitschern)
psíttaco [G.: sittich; Lat.: psittacus] antane "sitaco"
psofi antl. exupropón "rasli" [el Hellenesa]
Metallece tintettadi sensonore cai qvasi per mill lado striettoi interbrossantai; audeblagjo el la staetho en caso de bronchítiss au tuberculoso pulma
psycha (f) antl.: "psiko"
psygi antl.: "malvarmumi" (G.: sich erkaelten)
psygo antl.: "malvarmumo", friddum [Hell.: psy°xis; psykteer; epsygeen; I-E: Öfsu- |Öfyssú- spiretti, blovetti, subfrisqigi>]
ptitío peqén-infanto (ecde sucz-infantado)
ptitía peqén-infantesca
puv- blova, shvelblove pleniga, fauco-spirega.
Exp.:
puvblovi = blove shveligi (Germ.: blaehen)
puvboardi = (aufkreuzen, lavieren (hart am winde) veli acre dre la vento, obliqve contrau la vento
puan- praefix signanta la collectan unigon de cziuj idemtribanoi au idempopolanoi malgrau ties dissplittizza en Estatoi diversai; en etendo tio dizatas ancau de pópoloi iel parencsai pro geneso au politico, qviam aspirantai al una unión, exp.: Puaneuropa.
{des’homonymita ab „pan“
pucell, -a (f) juninxa, grandmejda, antl. "junulino", "knabinego"
puch!
puco ['pu:kò] [pralexo] altagjo nonszajanta, pri-vegetata
pucuja (f) antl.: "monteta(ra) regiono"
publi esti generelle cognita/cognata, circumparlata
publigi antl. "publikigi"
pulén, puleno antl.: "¢evalido" [Fr.: poulain; Hell.: ho/hee poolos]
puebl, -o óppido el mansionai pedrai resp. tegolai/adobai sen stratai cai sen pordoi, mansionai ne entreblum ol per escal tra la tegmento platta, qviel cze la cultura Mohendjo-Daro en la Indovallé garau 4.000 ánnuoi prae Christo cai en la Sulwesdo de Nordamérica depost garau 800/1000 post Christo.
puffa antane "pufa" [cp. Fr. bouffant, G. puffer]
puffi blovi en curtai pushoi, oiduígi lejjere
pugo antl.: "sid-vang-duopo", "postaj’o" [Hell.: pygée, pygájon
pul,-o qviel antane: pulo [Lat.: pulex]
pulén, puleno (G.: fohlen, (das) füllen / A.: foal, colt, filly) czevallido
pullóver,
pullóvero antane: "pulovro"
pulluli en curta tempo abunde multidsi eqswarmante
puls, pulso [’pulzò] pulso
pulsero bracelett horlogjo [Hisp.: reloj de pulsera]
punctala
puntilía (adj.) (G.: ehrenruehrig) vive concernanta ies honoron
(saepe ja offense, des-honore)
puntiliema tre fácile offensidsema
puntilío affaer qvi vive concernas ies honoron
púol, -o [A.: pool] antl.: "mar¢lageto" (G.: tuempel),
ancau: stagna synfluejo peqeniora
n.b.: púol peqena = flash, flasho
puozl, -o ['pwåszhl]
un enigmo ludo postulanta conmettadon de piessettoi
al un tutagjo tiam formonta bone recogneblan cartinon
pupa (f) antl.: "pupo" [cp. Lat.: pupilla
pupà,
pupaea {adj., ancau en senso de:} minjone peqena, peqenetta
pusta f. planía plana cun stéppua en Hungária (puszta)
putati (devi) trovidsi suspeczata, supposeble suspecta appari (errare)
puzza G.: aufgeputzt, aufgetakelt, aufgedonnert) pompeme frisita cai costumita ac fardita c. sim.
pwal- dp.: czio dal tresqejn, circumbatti, shancelarci, swingarci, mugabalanci, jjetarci, saltigi, ballisticarci. [prarádico ¹pal]
pwalglobi swing-jjetarci globon; iniciati affaeran terruran
pycna (G.: tuechtig) succesema, capabla-sollerta-experta ac samtempe laborema/faciema edí riussulda, auvel: dense cai successe labora [Hell.]
pydzi antl.: "furzi" mere des-homonymíon ab: "furti"
[pralexo; Hell.: p'ythesthai
pyjjám, pyjjamo antl.: „pij^amo“
pyo antl.: "puso" [F.: pus [py:]; Hell.: pyon]
enpyemo antl.: "pusiìo", collectidso de pyo [F.: empyème] (G.: vereiterung)
{sed n.b.: byás, byaso antl.: „gufo“}
pyr, -o antl.: "fajro" [Hell.]
pyropyri synonym de: disbruligi, flammbruligi
[Chin-pasigráfia]
pyxido antl.: "štopskatolo", (en mechanico, cze motor)
[Hell.]
qaeto mar monstr,-o, penssita cun profunda fauqego; fauqego pra-vorula [Hell.: keetos] (G.: tiefer, saugender spulschlund, riesenschlund, megarachen, gigastrudel, megaschlund, urstrudelrachen)
{sed cp.: caeto = (G.: kolossale schlucht, tiefe schmale klamm;
A.: huge ravin, colossal deep narrow gorge, giant deep narrow cleft) - una napa colossala, - profunda intermontejo tre stena, rocc fendego; cluso naturala}
{sed: napa (f) = profunda intermontejo longa gorgjiella}
{cai: raveno = G.: ravine, kletterschacht am berg; A.: ravin}
qecqi pro excito au czagrén, irasco vulpoblei, ideme ancau de mustel, de putor. Verbo onomatopaea
qefalopodoi (G.: kopffuehsser) antl.: „cefalopodoj“
qej- dp. I-E: dal cushejn, lodjejn, sincush; houm, houmuja/haim,-a (f) /villagjo, lodjloco.
qejterr,-a (f) houm-paísa, haima, houmparto de la paísa.
epiqeji [Hellenesae: epikéjsthai] pp. evento, ancorau ium attendi cun dangjerigo eventuala, proximidsi minace au surprisonte (G.: bevorstehen)
qejna antl.: "jena" [Hell.: (e)kejnós]
qel- dp. I-E: concernas la tutan conideon de ístiuj: cashi, circumvolvi, subglamydigi, supervolbi, volbi, casqi, encavigi, alinferni, riceli
qelballi (A.: snipe) ballerti
{"balli" remplazas antanan "pafi"}
qelliuga
qéllar, -o antl.: "kelo" [cp. Lat.: cella; cellarius]
qelqiu __.__manch einer, mancher _________ E.: kelkiu
qem- dp. I-E: czio dal klopodejn, penegejn pri, laborego, pragmo, ergón, forza-streczo dal iu mero {cp. ancau: G.: kaempe
qemqenna fortega [prarádico; Aegt.: qemqen
qenn- dp. I-E: dal clute annoncejn, solene proclama, praeannonci, praeannoncidsi remarqende.
qenndáctyli prae-annonce dáctylomontri au scribi pri terrura occasagjo, qvasi praepentri surmure cun magiemo horcante au epizorczante
qentr, -o antl.: „pikilo, sprono"
qentrisi antl.: "sproni" [Hell.: kentéjn, kentritzejn] (A.: spur, G.: anspornen, die sporen geben; Ross.: (pri)shporitj; Hisp.: espolear; Fr.: éperonner; Lat.: calcaria adhibêre)
Seqvum decido fundamenta eviti qviomeble Germanagjoin ce tie la praefer donitas al la Hellenesa como pli antiqva)
qépio antl.: "kepo" [Fr.: képi]
qéram, -o antl.: "kahelo" [el Hell.]
qerambix, -o (G.: bockkaefer) antl.: “cerambiko“
qeramico antl.: „ceramiko“
qerámica (adj.) (G.: keramisch)
qeratosáurio (G.: Ceratosaurus, A.: ceratosaur ) [cp. Hell. keras,keratos = corno] dinosáurio 6 metroin longa, armita per cornego sur naso
qérauno fulmego plus tondrobatto en unu (momento) [Hell.] (G.: mit krachen einschlagender blitz)
qéreco [‘ke:rekò] antl.: "arbošelo"
de(s)qéreqi antl.: „dešeligi arbon“, ~ bougon, panon, edc.
qermess, -o antane: "kermeso"
qerío antl.: "vabo" [Hell.: keeríon]
qert- dp I-E: dal la conideo de: turn(ad)i, tvirnante /cloothante, tordi/-o, concloothi, contordi; distordi; scruvi, clevi/scruveturni; turnarci, eltordi; wringi; vinzci, volvi, bobeni; spiraligi; enruli, convolvi; spárganilli/bobenilli, haspeli /-o; qvirlturnidsi, vortizzo; capstán, vinczo; levi ancron; torni; texi; rullevillo; sinui/sinuigi; fácii girlandon/fácii coronon, synturni, contire turni, plecti [cp. a. G.: kehren; verkehrt;
der horst]
qertum,-o gnesdo de rabobirdo, rabobirdujo [Germ.: Horst]
qheirantha (f)__.__Goldlack (eine Blume) _________ E.: keiranto
qhoiro (G.: ferkel) porqido [Hell.: xhoiros]
haliqhoiro griza foqido, antl. „halikero“ [Hell.]
qiaer, -a (f) [kiæ:rr] [prarádico] antl.: "malsavo". tillpereo, theá (f) del morto (G.: unheil, verderben, vernichtung, todesgöttin) [Hell.: hee keer, keerós
qiczo__.__Kitsch, Nippes-Kleinkunst etc. _________ E.: kiczo, artaczo
qicqi alpushi por ecfunccionidso, starti motoron per eqigo de iu mechanismo; balli la unuan pilco pushon en futball madjo [A.: kick]
qidnaepi perforte desconduqi ies infanton au spuson au álian parencson caran por elczantagji grandan monedo summon minace de assassén en caso de non-compler
qilpo dérmato anseresqidso pro cryzidso sento; cryzidso sento praecipe pro horroriscso conira cun hirtidso volssares, qvasi-glacionidso vertebres ac dérmato anseridso aqide-punctara edí trepidiscso ánimaes cai corpes
qimtía (f) antl.: "cervino" (G.: hinde/hindin) [I-E: qemti
qindugo grandfamília (f) multanara
qineto pash rapidezza (f), movidso energío [Hell. kíneesis]
qínjiti (G.: aufschliessen, aufsperren, entriegeln /A.: to open by key, to unlock): malclei, malzerri, dessémboli [Hung.: kinyit-ni]
qio? antane: "kio?", differente del relativ pronóm "qvio"
qion? antane: "kion?", differente del relativ pronóm "qvion"
qiqriqí! interjeccío: la cocqyzzo-bleo
{cocqeriqi = coccoblei)
qircea (f) zorczejca (f) mava
qirco antl.: "kirko", "kristana preg^ejo" [el Lat. circus]
{Sed: cerco antane: „cirko“}
qirygi (G.: verkuendigen, verkuenden) dispubli, distrumpeti novagjon, proclam-qvaedi, clute annonci czie, prononcsarci
[Hell.: keerygejn]
qiss- dp. I-E: czio dal qissatir, qissindejn; tenere liptushi au/cai internasi; tenere cai adore traeti. Exp. qissamico; qisslangi = interlangi dum qissado; qisslarmi = esti superfelicza qvasi au ver-qviel plorante sub qissoi qissante
qitto [Hell.: kitta/kissa] (G.: elster, A.: magpie, Lat.: pica; Ross.: szorroca; Hisp.: urraca) antl.: „pigo“
des-homonymita ab „pego“ (specht) cai ab
„pigno“(garantiagjo/pfand)
qiuni "malinvidei", volonte ium lassi (exp. la plaesuron), favorlassi ium ion; enfavorigi iun
qjan, -o [prarádico]stelara lum, lumetto fade bluetta; blulum
qvaczavi [aqvacz-avq-i, cun repeto de rádico inversita: aqvacz + czavca]
circumsheige enpashaczi, encadaczi en ion, catacadaczi en aqvan loshan, flacon au sím., raine duertigante sin
qvadrigo (generelle:) tachycurrill,-o, raess-vectur,-o
antl.: "konkurs-aûto"
qvaedi moshte au proclame au verdict(em)e parli dizajjon, sentencson, judjon ctp. cun voczo levata cai tón staccata exorce au símile.
qvaedo eldizagjo personaes altes, Diea sentencso, diéois concludo, diéois judjo parlo
[Filippinesae (Inibaloi): qi-kowan
qvaerbi antl.: "varbi" [I-E.rádico: kuerp-; Bulg.: verbuvam; Ross.: verbovatj; Germ.: werben]
qvalifi signi seqvum la proprezzai cai qvalito, qvalitigi, plibonigi servadon, plialti la qvaliton, doni qvalitagjon al
qvall- dp. I-E: alten elanczi, anajjetidsi, supren jjetidsi, sori; anafungari [I.-E.rádico: kal-/resp. rádico: kual-]
qvan, -o [pralexo]: (czif)bruetto, psof, eqsonetto.
qvan- dp.: czio dal czifi, bruetti, psofi, eqsonetto, bruetto
qvancam (+ind.) antane: "kvankam"
qvandau? antl. "kiam?" sze demanda (Tiu lexo internacionale multecognitas jam el diversai hitoi)
qvantum - tantum (parallele appliqebla al:) tiom - qviom [Lat.]
qvar 4; sed la ordiga est: qvarta (4-a)
qvashi (G.: plantschen) [Australesae: qvash
{paddell,-o = gládio cun vástango por movi aqvan, ancau por qyberni lembon en shi]
qvasi(-) antl. "kvazau" (como partícul, praeposício, praefix). (Sed: demqvasi = subjunccío cun idema signif)
qvasi ol,
demqvasi <"> " " "
[dp. dem- + qvasi]
qvaterno antl.: „kajero“ (G.: heft; Fr.: cahier) [Lat.: quaterni; Hisp.: cuaderno; It.: quaderno]
qvattro accélero qvarrueda, accélero omnirueda
[It.: quattro
qvau favore al [Wesdafricesae]
qve antl. "ke" [el Postlatina "quae"]
qvell- dp.: dal movigejn, peli, vigla, accéleri, rápid-movidsanta, agema, acmaja, saltema, qvella
qvellcurri raesse vecturarci, (qvasi) paré-vecturi, bru-rapidege movidsi
qvellgina [cun prarádico a. Djerm.] rifreshiga-ricreacía/rigajiga/delecta cai rigeneriga)
qvellguol,-o (G.: kaulquappe, A.: tadpole)
antl.: „ranideto“, ranlarvo
qvellnagja [cun prarádico a. Djerm.] (describas la conideon de:)vervema, sencuidada, diboczca, rápida, dissipa, shica, rythmema
qvelludaqi [Germanesae: (hervor/heraus)quellen] elidse elfluarci, anafluettarci, elfonti impete;
qvellvelozzo plirapidigo, pli-accélero (G.: beschleunigung)
qvellviva [cun prarádico a. Djerm.] tute {trans}viva, sheante viva, plena de vita, vivega (G.: quicklebendig)
qven,-a (f) [prarádico] juna fémina; juna spusa
qvenczi adámanton hardi en aqva; trempante en aqva estingi ion
[A.: to quench]
qverelli antane: „kvereli“ (G.: streiten, zanken)
qvin 5; sed la ordiga est: qvinta (5-a)
qvi antl.: "kiu" resp. "kiuj", relativa au depende interrogativa
{Sed: qvu? antl. "kiu?"}
qvi-cziuj die alle ... (Relativpronomen) / who all
qvi-cziujn die alle, welche ... alle... (Akkusativ; Relativpronomen) /
all of whom ...
qvi- czefa parto unes correlativois antl. "ki-" qviam relative au depende usata interrogative. Exp: qvial, qviel, qviom, qvia, qviu (=qvi), qviun, qviuj (=qvi), qviujn, qviam, edc.
qvial antl.: "kial" (rel.)
qviál, -o antl.: "kialo" qvias genitivo adjectiva speciga antl. "de kia ..."
qviais plural gen. adj. speciges antl. "de kiaj ..."
qvibo antl.: "per kiu, pro kiu", (relativa ac depende interrogativa) [Lat.: qvo-]
qvibos antl.: "per kiuj" (rel. ac depende interrog.)
[Lat.: qvibus]
qvicun antl.: "kun kiu" (rel. ac depende interrog.)
qvie antl.: "kie" (rel. ac. depende interrog.)
(Sed recte interrogative: donde? [H.: donde])
qviei antl.: "al kio", resp. parallele de: al qvio
qviel antl. "kiel" (comparanta au depende interrog. ac relat.)
{Sed "como" sze determinante; "qvómodau?" tamen, sze propre interrogativa}
qvien antl. "kien" (rel. ac depende interrog.)
(Sed recte interrogative: aldonde?)
qvies (Genitivo:) de qviu (rel. cai depende interrog.)
qvio antl. "kio" (rel. ac depende interrog.)
qviom antl. "kiom" "
qvion antl. "kion" "
qvioth ['kwiòt-h]
antl.: "(el) de/devene de kiu persono" (rel.) <(sze ne sole genitiva, tiam: qvius)> [cp. la finagjon Hell.: -othen]
{sed interrogative: qvuoth(?) = antl.: "
qviqvo antl. "per kio" (relativa) {Sed: qvo? = antl. "per kio?"}
qvium al qviu (dative cze rel.)
qvíuins al qviuj (dative cze rel.)
qviunde de/el qviu diréccio, de qvie (rel.)
(Sed interrogative: dedonde?)
qvius adjectiva genitivo antl. "de kiu ..." cze relativ pronomoi
qviujs plural de lo jjus mencionita ("de kiuj ...")
--- qvidem
antl.: "... ¢iu(o)kaze", "kio ajn okazu koncerne tion"
(G.: ... jedenfalls; Fr.: quoi qu'il en soit, en tout cas)
ne qvidem ... nicht einmal (dieses)
qvippe (G.: freilich, natuerlich, ja, allerdings)
[Lat.: quippe] certe, ja , sendube, naturae, compreneble, effective
qvippe qvi donite qve li/tiu
qviqi porqe blei, anassette bleetti
qvirli antane: "kirli" [rádico a. Germanéssa: quirlen
qvitta antane: "kvita" [cp. It. quietare; F.: quitte]
(G.: quitt, ledig, ausgeglichen wett)
qvittanza (f) antane: "kvitanco" (G.: quittung)
qvo? antl.: "per kio?" (recte interrog.) [Lat.: qvo]
-qvo finagjo tabella de correlativoi por instrumentalo cósea;
exp.:
tiqvo = per tio;
áliqvo = per álio
qvotanna antl.: "¢iujara"
qvotídia antl.: "¢iutaga"
qvómodau? antl. "kiel?" (interrogativa)
qvu? antl.: "kiu?" (interrogativa) [A.: who]
qvubo? antl.: "per kiu? " [Lat.: qvo-]
qvubos? antl.: "per/pro kiuj?" (interrog.)
qvucun? antl.: "kun kiu?"
qvum? antl.: "al kiu?"
qvun? antl.: "kiun?"
qvus? [kvu:z] antl.: "kies?" (interrogativa) [A.: whose]
qvuoth? antl.: "
qýano ['ky:anò]__.__Kornblume [Hell.: ky'anos] _________ E.: cejano
qyberni antl.: "stiri", "direktili", vectur-dirigi, tiom navon qviom colawon edc. [el Hell.]
qybernauti en realitato virtuala, creata de computor system, movidsi ac agadi, fereante televisor ecranon inmediate antau óculoi en form de binocloi páchyai specialai
qybernauto ísti aganto en tia pseudomondo [cp. argonauto, astronauto, cosmonauto]
qyberneti priregi electronicom, c.s.
qybernetico regado ac movo controlado electrónicai
qycl, -o antl.: "ringo"
qyclograf, -o antl.: "cirkelo"
qyl- dp. I-E: dal circl, circloforma, circlotroopa, curba, curvo; adynata, djiba, adynatita, culafa, mutilita; tonto.
qylverdi circumverdigi, antl.: "špruce viva, plenega de vivo", treege viva; - czircaui per encirclado de parcoi, fóresta, entute agrabla verdagjo, exp. czircau urba;
qyliri iri/ movidsi (qviel) adynato
qylvera nonvera, paule vera, adynatite veretta
qym, -o ondego; longtira ondodors
qymanji ondolirlegon produci [Hell. kymainejn] (G.: rauschen)
qyn- dp. I-E: czio dal dogo, dogesca, dogsímila, dogeda; curagja ac fidelanta
qynaegeto antl.: „biglo“ (A,: beagle, G.: jagdhund),
czassdogo
qyngardo (G.: schaeferhund, A.: German shepherd, Alsatian) antl.: „šafhundo“
qynelli streczite subausculti, de-diste conaudemi, grand-orellarci, acre cashausculti; finom-ausculti qviel dogo
qyoni (G.: wie einen armen hund malträtieren und herumjagen, kujonieren, ständig herabsetzen, fies behandeln, beleidigen und treten): mualtraeti iun qviel dogon povran bainatan, circumpellatan, constante degradadi, feutraetadi cai insultadi qvasi nullhomnon [Hell.: kyoon,kynós {dogo}]
qypselur,-o pezo volara (G. fliegender fisch, A.: flying-fish)
{n.b.: volari = circumópteri iom}
qyría (f) alta regantina, a. antl. "feldmaršalino komanda"
{vd. a.: nautoqyría antl. "šipkapitanino", cai aviqyría antl.: "aviadila ¢efpilotino"}
qyrrmi antl.: "mamnutri, su¢igi" [Bulg.]
qyshto mansionetta villágjea, rurala [Bulg: k'yshta; A.: cottage]
<< Home